ژئوشيمي و پتروژنز گدازۀ بالشي و دايك‌هاي ‌هاصفحه‌اي مجموعۀ افيوليتي كامياران (شمال غرب ايران)

Geochemistry and petrogenesis of crustal sequence of Kamyaran ophiolite complex (NW Iran)

افيوليت كامياران، با سن كرتاسه­ي فوقاني، بخشي از افيوليت هاي مزوزوئيك ايران است كه در جنوب غرب رانندگي اصلي زاگرس رخنمون پيدا كرده است. اين افيوليت از شمال­شرق توسط سنگ­هاي دگرگوني زون سنندج-سيرجان و از سمت جنوب­غرب توسط سنگ آهك­هاي بيستون، راديولاريت­هاي كرمانشاه و كمربند چين خورده-رانندگي زاگرس احاطه شده است. افيوليت كامياران از توالي­هاي گوشته­اي و پوسته­اي تشكيل يافته­اند. سكانس پوسته­اي از گدازه­هاي بالشي به همراه دايك­هاي صفحه­اي و گدازه­هاي جرياني تشكيل شده است. آنومالي مثبت عناصرLILE به همراه تهي شدگي از HFSE خصوصيات سري تولنيتي بازالت­هاي جزاير قوسي را نشان مي­دهند. دايك­هاي ورقه­اي از نظر ويژگي­هاي ژئوشيميايي از دو روند متفاوت پيروي مي­كنند. دايك­هاي ورقه­اي نوع اول و گدازه­هاي بالشي و جرياني از نظر روند كلي عناصر نادر خاكي الگوهاي مشابه با روندهاي اين عناصر در مورب غني شده را نشان مي­دهند. افزون بر اين، آنومالي مثبت عناصر نادر خاكي سبك و ليتوفيل بزرگ يون به همراه تهي­شدگي از عناصر با شدت ميدان بالا نشان دهنده گرايش كالك­آلكالن و محيط تشكيل مرتبط با فرورانش اين سنگ­ها است. اين در حالي است كه دايك­هاي داسيتي با الگوي عناصر نادر خاكي مسطح و غني­شدگي در عناصر ليتوفيل بزرگ يون و تهي­شدگي در عناصر با شدت ميدان بالا در گروه سنگ­هاي تولئيتي جزاير قوسي قرار مي­گيرند. تشابه نسبت­هاي عنصري در تمام نمونه­هاي مورد مطالعه دليلي بر هم منشأ بودن ماگماي سازنده ي سنگ­هاي مورد مطالعه است. براساس بررسي­هاي ژئوشيميايي، محيط تشكيل سنگ­هاي سازنده­ي افيوليت كامياران مرتبط با فرورانش درون اقيانوسي است.

The Kamyaran ophiolites, with the age of Late Cretaceous, are a part of the Iranian Mesozoic ophiolites, which are exposed in the SW of Zagros Main Thrust. This massif is bordered at the NE by the Sanandaj-Sirjan metamorphic rocks and at the SW by the Bisotun limestones and Kermanshah radiolarites and then by the Zagros Fold-Thrust Belt. The Kamyaran ophiolite is made of the mantle and crustal sequences. The crustal sequence is distinguished by pillow lavas, sheeted dike complex, and lava flows. The positive LILE anomalies with the HFSE depleted confirm their arc-related affinity. The geochemistry signatures of sheeted dikes show that these rocks have two different patterns. The REE pattern in some of the sheeted dikes samples with the pillow and flow lavas sample is similar to E-MORB; their element ratios support this likeness too. The positive LREE and LILE anomalies with the depletions of the HFSE suggest the calc-alkalic tendency and subduction-related affinity for these rocks; however, dacitic dikes with the flat REE pattern, LILE enrichment, and HFSE depletions have the Island-arc tholeiites affinity. The similarity of element ratios in all the samples may suggest that these rocks have the same magma source, and the tectonic environment of the ophiolitic rocks can be correlated with the oceanic subduction environment.