ارزيابي مقايسه اي كاربرد فن آوري زباله ‫سوز و ساير روش هاي دفع پسماند در ايران با استفاده از روش AHP

Comparative Evaluation of the Application of Incineration Technologies and Other Waste Disposal Methods in Iran Using the Analytical Hierarchy Process (AHP)

زمينه و هدف افزايش روز افزون پسماند جامد، مديريت پسماند در كشورهاي در حال توسعه را به يك چالش مهم تبديل كرده است. هدف اين تحقيق ارزيابي مقايسه اي كاربرد زباله سوز و ساير روش هاي دفع پسماند در ايران با استفاده ار روش تحليل سلسله مراتبي در سال 1397 بود. روش كار در اين تحقيق كه از نوع توصيفي- كاربردي بود، پس از تشكيل سلسله مراتب، ابتدا معيارها و گزينه هاي تصميم (1- روش دفن بهداشتي؛ 2- كاهش از مبدا، بازيافت+ كمپوست+ دفن بهداشتي؛ 3- كاهش از مبدا، بازيافت+ زباله سوز+ دفن بهداشتي) انتخاب شد. سپس با استفاده از نرم افزار Expert Choice-11 و روش تحليل سلسله مراتبي مقايسه و آناليز صورت گرفت. يافته ها ضريب اهميت سه سناريو 1- دفن بهداشتي؛ 2- كاهش از مبدا، بازيافت+ كمپوست+ دفن بهداشتي؛ 3- كاهش از مبدا، بازيافت+ زباله سوز+ دفن بهداشتي، براي مديريت پسماند در ايران به ترتيب 0/26، 0/486 و 0/255 تعيين گرديد و ضريب سازگاري تمامي ماتريس هاي زوجي گزينه ها كمتر از 0/1 بدست آمد. نتيجه گيري سناريوي دوم با وزن 0/486 به عنوان برترين روش براي مديريت پسماند جامد در ايران انتخاب شد. لذا پيشنهاد مي گردد سرمايه ‫گذاري و ايجاد زيرساخت هاي لازم در كشور در راستاي اولويت فوق الذكر انجام گيرد. سناريوي سوم، با وزن 0/255 به عنوان اولويت آخر مديريت پسماند در كشور انتخاب شد. بنابراين توصيه مي گردد سازمان هاي ناظر و مسيول بدون انجام مطالعات زيست محيطي، بهداشتي و اقتصادي مجوز نصب زباله سوز براي مديريت پسماندهاي شهري را ندهند.

Background & objectives: Increasing solid waste has made waste management an important challenge in developing countries. The purpose of this study is to comparative evaluation of the application of incineration technologies and other waste disposal methods in Iran using the Analytical Hierarchy Process (AHP) in 2019. Methods: In this descriptive-applied research, after making a hierarchy, the first criteria and decision alternatives (1-Sanitary landfill Method 2-Source Reduction, Recycling+ Compost+ Landfill 3-Source Reduction, Recycling+Incineration Technologies+ Landfill) were selected. Then, the comparison and analysis were performed using Expert Choice 11 software and Analytical Hierarchy Process. Results: The weights of three scenarios (1- Sanitary landfill Method 2-Source Reduction, Recycling+ Compost+ Landfill 3- Source Reduction, Recycling+ Incineration Technology+ Landfill) for waste management in Iran were determined, 0.26, 0.486 and 0.255, respectively. The Consistency Ratio (CR) was obtained less than 0.1 for all paired matrices of alternatives. Conclusion: The second scenario with the weight of 0.486 was selected as the best method for solid waste management in Iran. Therefore, it is recommended to invest on and create the necessary infrastructure in the country in line with the above-mentioned priority. The third scenario, with a weight of 0.255, was selected as the last priority of waste management in the country. Therefore, it is recommended that supervisory and responsible organizations do not have a permit to construct and commission of incineration technologies for municipal waste management without conducting environmental, health and economic studies.