پديد آورندگان :
شهبازي، اميرحمزه دانشگاه سيستان و بلوچستان - گروه جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري , شهبازي، عليرضا دانشگاه زابل - گروه علوم جغرافيا , سرگزي، زينب دانشگاه سيستان و بلوچستان , رخشاني نسب، حميدرضا دانشگاه سيستان و بلوچستان - گروه جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري
كليدواژه :
تاب آوري اكولوژيك , فرسايش دلبستگي مكاني , زابل , خشكسالي , گرد و غبار , هامون , تاب آوري
چكيده فارسي :
زابل به مثابه گره فضائي ناحيه سيستان، با دو پديده خشكسالي و گردوغبار مواجه است. كه سبب بحران تاب‌آوري اكولوژيك گرديده و رضايت از زندگي را به شدت كاهش داده است. چرا كه رابطه انسان و محيط از تعادل، تحمل‌پذيري و سازگاري، خارج و پديده «فرسايش دلبستگي‌مكاني» رخنمون يافته است. اين پژوهش، كاربردي، توصيفي-تحليلي، پيمايشي با نمونه‌برداري تصادفي‌دو‌مرحله‌اي است. جامعه هدف، جوانان 15 تا 19ساله زابل (با حجم نمونه432 واحد) مي‌باشد. از مدلهاي كولموگروف-اسميرنوف، تست‌نشانه، كروسكال‌واليس، اسپيرمن، في، جدول‌‌متقاطع، Vكرامرز و U من‌ويتني بهره‌گيري شده است. زابل برپايه تحليل آمار 40 ساله(2005-1966)، با «حداكثر‌ميانگين سرعت‌باد، معادل 56/5 متردرثانيه » و داشتن 68درصد روزهاي با گردوغبار بالاي حداستاندارد در سال 1390، همچنين داشتن رتبه‌اول در شدت طوفان (معادل 107 روز در وضعيت خيلي‌خطرناك) و تبديل عرصه 450 هزار هكتاري بستر هامون به كانون توليد گرد و غبار و افزايش مراجعات، بستري و مرگ و مير ناشي از بيماري تنفسي با بحران تاب‌آوري اكولوژيك مواجه است. طبق‌يافته‌ها، 64درصد جوانان مورد مطالعه، وضعيت گردوغبار 22 سال گذشته را «بد تا وحشتناك» مي‌دانند. همچنين 62درصد زنان و 43درصد مردان آسايش و كيفيت‌زندگي‌شان را «بد تا وحشتناك» مي‌دانند. وانگهي 68 درصد پاسخگويان گفته‌اند رضايت فرزندان‌خانواده از اقامت در زابل، «كم تا هيچ» مي‌باشد. 44درصد پاسخگويان هيچ اميدي به آينده هيرمند و هامون ندارند. معني‌داري اين يافته ها با خطاي 0/000 تاييد شدند. بحران تاب‌آوري اكولوژيك، سبب رخنمون يافتن«پديده فرسايش دلبستگي‌مكاني» و پيامدهاي خسارت‌بار اجتماعي- روانشناختي گرديده است. كاهش احساس مثبت به مكان، عدم ارتبـاط نزديــك و عدم تمايل به سرمايه‌گذاري، بي‌ترديد سبب كاهش انگيزه، كاهش مسئوليت‌پذيري براي ارتقاي وضعيت شهر و ناحيه، كاهش آمادگي براي مشاركت، نبود نظارت و به ويژه كاهش فداكاري براي توسعه محله، شهر و ناحيه مي‌‌شود.
چكيده لاتين :
Zabol is a spatial node of the Sistan area, has been faced with two Phenomena (drought and dust) which greatly reduced life satisfaction and has caused a crisis of ecological resilience. Because the relationship between humans and the environment has been out of balance, tolerance, and adaptation, and the new phenomenon of "erosion of space attachment" has been occurred. This research is applied, descriptive-analytical, survey, with two-stage random sampling. The target population is 15 to19 years old people in Zabol, (432 units); Analysis models include Kolmogorov-Smirnov, Sign test, Kruskal Wallis, Spearman, Cross-tabulation, Cramer's V, Phi, and U Mann-Whitney. Based on 40 years analysis (1966-2005), "maximum average wind speed" with 10.8 knots and the highest frequency of storms with 68% of days with dust above the standard (the year 2010) belongs to Zabol, Therefore, it has increased referrals, hospitalization, and mortality due to respiratory disease. Based on the findings, 64% of young people consider the dust condition of the last 22 years, "bad to terrible". Also, 62% of women and 43% of men consider their comfort and quality of life "bad to terrible". Moreover, 68% of the respondents said that the satisfaction of the family children for living in Zabol is "little to nothing". 44% of respondents have no hope for the future of Helmand River and Hamoon Lake. The significance of these findings was confirmed with an error level of 0.000. The crisis of ecological resilience has led to the "erosion of place attachment" and the negative consequences of socio-psychological damage, Reducing the positive feeling to the place, Reducing the close relationship or investment, reduce the motivation and responsibility to improve the condition of the city, reduce the willingness to participate, monitor and especially reduce the sacrifice for the development of the neighborhood, city, and area.
