بررسي تجمع فلزات سنگين سرب، نيكل، روي، آهن و مس در بافت عضله ماهي گاريز liza klunzingeri و تعيين شاخص خطر ناشي از مصرف آن در استان هرمزگان

Investigation of accumulation of heavy metals lead, nickel, zinc, iron and copper in the muscle tissue of liza klunzingeri and determination of risk index due to its consumption in Hormozgan

تجمع فلزات سنگين در بدن آبزيان سبب تخريب بافت هاي نرم و تضعيف سيستم ايمني شده و از طرف ديگر مصرف ماهيان آلوده عوارض متعددي در انسان ايجاد مي­ كند. اين مطالعه به منظور اندازه ­گيري مقادير فلزات سنگين سرب، نيكل، روي، آهن و مس در بافت خوراكي ماهي گاريز جزاير (قشم، هنگام و هرمز) در استان هرمزگان انجام شد. در سه منطقه ذكر شده در طول دو فصل تابستان و زمستان جمعاً 180 نمونه در سال 1398 (در هر ايستگاه و در هر فصل به طور مجزا 30 نمونه) جمع آوري گرديد. پس از انجام عمليات زيست سنجي، اندازه گيري غلظت عناصر سنگين در اندام مورد مطالعه با كمك دستگاه جذب اتمي شعله اي (مدل 700Contr AA) انجام شد. نتايج نشان داد كه بيش ترين ميانگين غلظت فلزات سرب، نيكل، روي و مس در جزيره قشم و فلز آهن در جزيره هرمز و كم ترين ميانگين غلظت فلزات در جزيره هنگام مشاهده شد. غلظت فلزات در نمونه‌هاي آناليز شده در مقايسه با استانداردهاي بين‌المللي FAO، WHO، FDA، NHMRC و UKMAFF پايين‌تر بود. هم چنين ميزان پتانسيل خطرپذيري و شاخص خطر براي بيماري‌هاي غيرسرطاني در بالغين و كودكان در بافت عضله ماهي گاريز كم تر از 1 به دست آمد،. بنابراين، مي توان نتيجه گرفت كه در حال حاضر هيچ مشكلي براي سلامت انسان از نظر مصرف اين آبزي ايجاد نمي شود.

Accumulation of heavy metals in aquatic ecosystems causes soft tissue destruction and weakens the immune system. On the other hand, consumption of contaminated fish causes several complications in humans. This study aims to measure the amounts of heavy metals lead, nickel, zinc, iron and copper in the edible tissue of gariz fish in islands (Qeshm, Hengam and Hormoz) of Hormozgan province. In the three mentioned regions, during the two seasons of summer and winter, a total of 180 samples were collected in 1398 (30 samples in each station and in each season separately). After bioassay, the concentration of heavy elements in the studied organ was measured using a flame atomic absorption device (Model 700Contr AA). The results showed that the highest mean concentrations of lead, nickel, zinc and copper were observed in Qeshm Island and iron metal in Hormoz Island and the lowest mean concentrations of metals were observed in Hengam Island. Metal concentrations in the analyzed samples were lower than international standards FAO, WHO, FDA, NHMRC and UKMAFF. Also, the level of potential risk and risk index for non-cancerous diseases in adults and children in the aquifer muscle tissue was less than 1. Therefore, it can be concluded that there are currently no problems for human health in terms of consumption of this fish.