ارزيابي استفاده از پسماندهاي صنايع كشاورزي غني‌شده با مكمل‌هاي غذايي بر عملكرد، ارزش دارويي و غذايي قارچ يال شير (Hericium erinaceus (Bull.) Persoon)

Evaluation of the use of agricultural industry wastes enriched with nutritional supplements on yield, medicinal and nutritional value of Lion's mane mushroom (Hercium erinaceus (Bull.) Persoon)

با توجه به اينكه بستر كشت معمول براي توليد قارچ­ هاي خوراكي- دارويي تراشه چوب درختان مي­ باشد. اما جايگزيني ساير تركيبات ليگنوسلولزي مختلف همراه با غني سازي با مكمل ­هاي شيميايي از اهميت زيادي در توليد اندام بارده قارچ برخوردار مي­ باشد هدف اين پژوهش بررسي بسترهاي كشت تركيبي و غير تركيبي و بررسي برخي از ويژگي­ هاي رويشي، زايشي، ارزش تغذيه ­اي و دارويي قارچ يال شير جدايه ايراني بود. تيمارها شامل باگاس نيشكر با تراشه چوب صنوبر (به نسبت 50 به 50)، باگاس نيشكر با سبوس برنج (70 به 30)، تراشه چوب صنوبر با سبوس برنج (65 به 35)، تراشه چوب صنوبر، باگاس نيشكر، كلش گندم، باگاس نيشكر با ضايعات درخت خرما (60 به 40)، تراشه چوب صنوبر با ضايعات درخت خرما (65 به 35)، ضايعات درخت خرما و سبوس گندم با ضايعات درخت خرما (40 به 60) بودند كه با مكمل هاي شيميايي نيترات آمونيوم (80 ميكروگرم بر گرم ماده خشك بستر كشت)، سولفات منگنز (20 ميكروگرم در كيلوگرم ماده خشك بستر كشت) و نانو منگنز اكسيد (20 ميكروگرم در كيلوگرم ماده خشك بستر كشت) غني شدند. نتايج نشان داد در بستر كشت تركيبي برگ نخل خرما و سبوس گندم مرحله رشد رويشي قارچ در كمترين زمان كامل گرديد. قارچ­ هاي توليد شده از بستر كشت تركيبي باگاس نيشكر با تراشه چوب صنوبر بيشترين مقدار پلي ساكاريد كل اندام ميوه­ اي را داشتند. همچنين بيشترين عملكرد كل اندام ميوه­ اي قارچ (وزن تر) به بستر كشت تركيبي باگاس نيشكر با تراشه چوب صنوبر غني‌شده با مكمل نانو منگنز اكسيد اختصاص داشت. بيشترين مقدار ظرفيت آنتي اكسيداني (73/45 درصد) به قارچ ­هاي توليدشده بر روي بسترهاي كشت تركيبي باگاس نيشكر و تراشه چوب صنوبر غني‌شده با مكمل نانو منگنز اكسيد اختصاص داشت. همچنين بيشترين مقدار كلسيم اندام ميوه­اي قارچ (23/07 ميلي­گرم در 100 گرم ماده خشك قارچ) به بستر كشت تركيبي تراشه چوب صنوبر با سبوس برنج (به نسبت 65 به 35) غني‌شده با نيترات آمونيوم اختصاص داشت.

Due to the fact that the common substrate for production most of the edible-pharmaceutical mushrooms is the sawdust of trees. But the replacement of other lignocellulosic compounds with enrichment with chemical supplements is of great importance in the production of fruiting body of mushroom. In this study, which was conducted at Zabol University in 1997, the substrates were prepared based on various agricultural wastes. The aim of this study was to investigate composition and non-composition substrates, and to investigate some vegetative, reproductive, nutritional and medicinal properties of iranian isolate Hericium erinaceus (Lion's mane). Treatments included sugarcane bagasse + poplar sawdust (50 to 50), sugarcane bagasse + rice bran (70 to 30), poplar sawdust + rice bran (65 to 35), poplar sawdust, sugarcane bagasse, wheat straw, sugarcane bagasse + date palm sawdust (60 to 40), poplar sawdust + date palm sawdust (65 to 35), date palm sawdust and wheat bran + date palm sawdust (40 to 60) that enriched with chemical supplements of ammonium nitrate (80 ug. g d.m), manganese sulfate (20 ug.kg d.m) and nano-manganese oxide (20 ug.kg.dm). The results showed that in the composition substrate of date palm leaf and wheat bran, the vegetative growth of the mushroom was completed in the shortest time. Mushrooms produced from composition substrate sugarcane bagasse with poplar sawdust had the highest amount of total polysaccharides of fruit body as well as highest yield of fruit body of mushroom (fresh weight) belongs to composition substrate sugarcane bagasse with poplar sawdust enriched with nano-manganese oxide supplement. The highest values of antioxidant capacity (73.45%) were attributed to mushrooms produced on composition substrates sugarcane bagasse with poplar sawdust enriched with nano-manganese oxide supplement. Also, the highest amounts of calcium (23.07mg/100g dry matter of mushroom) in the fruit body belong to the composition substrates of poplar sawdust with rice bran enriched with ammonium nitrate (65 to 35).