اثر اسموپرايمينگ و محلول‌پاشي عنصر روي بر اجزاي عملكرد و موسيلاژ گل در گياه دارويي ختمي (Althaea officinalis L.)

Effect of osmopriming and zinc foliar spraying on yield components and mucilage of flower in Marshmallow (Althaea officinalis L.) medicinal plant

گياه ختمي در طب سنتي ايران و صنايع دارويي براي بيماري هاي مختلف، از جمله مشكلات گوارشي، سوزش پوست و سرفه استفاده مي‌شود. عنصر روي نقش مهمي در فعاليت‌هاي متابوليك گياهان داشته و مي‌تواند بر كميت و كيفيت گياهان دارويي اثر بگذارد. اسموپرايمينگ بذر مي‌تواند به افزايش جوانه‌زني، خروج از خاك، استقرار و رشد گياهان در شرايط مزرعه كمك نمايد. آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي اتجام شد. عامل اول اسموپرايمينگ بذر با پلي اتيلن گلايكول 6000 در چهار سطح (عدم كاربرد، منفي سه، منفي شش و منفي نُه بار) و عامل دوم محلول‌پاشي روي از منبع سولفات روي در چهار سطح (عدم كاربرد، يك، دو و سه گرم در ليتر) بود. اسموپرايمينگ بر وزن خشك گل و عملكرد موسيلاژ و محلول‌پاشي روي بر وزن خشك گل، شاخص برداشت گل، تعداد دانه در ميوه و عملكرد موسيلاژ اثر معني‌دار داشتند. برهمكنش اسمو‌پرايمينگ و محلول‌پاشي عنصر روي بر صفات تعداد گل و ميوه در بوته، وزن خشك ميوه، عملكرد دانه و درصد موسيلاژ معني‌دار گرديد. محلول‌پاشي دو گرم در ليتر روي عملكرد موسيلاژ و وزن خشك گل را به‌ترتيب 46 و 57 درصد نسبت به عدم كاربرد افزايش داد. بالاترين درصد موسيلاژ از عدم كاربرد تيمارها به‌دست آمد. به‌طور كلي در اين آزمايش بيشترين عملكرد گل و موسيلاژ از سطوح ميانه تيمارها (دو گرم در ليترسولفات روي و اسموپرايمينگ منفي شش بار) حاصل گرديد.

The marshmallow is used in Iranian traditional medicine and the pharmaceutical industry for various ailments, including digestive problems, skin irritation and coughs. Zinc plays an important role in the metabolic activities of plants and can affect the quantity and quality of medicinal plants. Osmopriming of seeds could be helping to increase germination, coming out of the soil, establishment, and growth of plants in the field conditions. The experiment was carried out as factorial based on a randomized complete blocks design. The first factor was seed osmopriming with polyethylene glycol 6000 at four levels (control, -3, -6 and -9 bar) and the second factor was zinc foliar spraying from zinc sulfate source at four levels (0, 1, 2 and 3 g. l-1). Osmopriming on dry weight of the flowers and mucilage yield and zinc foliar spraying on dry weight of flower, number of seeds per fruit and mucilage yield had a significant effect. Treatments had no significant effect on 1000-seed weight. The interaction of osmopriming and zinc foliar spraying in the traits of the number of flowers and fruits per plant, dry weight of fruit, seed yield and mucilage percentage was significant. Foliar spraying 2 g.l-1 of zinc increased the mucilage yield and the flower dry weight, 46% and 57% compared to the control, respectively. The highest mucilage percentage was obtained from control treatments. Generally, the highest yield of flowers and mucilage was obtained from the middle levels of treatments (2 g. l-1 zinc sulfate and -6 bar osmopriming).