تأثير سياست هاي كلي نظام در حوزه محيط زيست در تحقق قانون حفاظت از منابع ژنتيكي با محوريت پروتكل هاي ذيل كنوانسيون تنوع زيستي

The effect of the system's general policies in the field of environment on the implementation of the law on the protection of genetic resources with a focus on the protocols under the Convention on Biological Diversity

از مهم ترين مشكلات محيط زيست كشورها حراست از منابع ژنتيكي و تنوع زيستي در قلمرو سرزمين مي‌باشد نظر به‌آن كه ايران جزء 20 كشور نخست جهان در تنوع زيستي است لذا اين موضوع جايگاه ويژه‌اي در قوانين كشور دارد. سياست هاي كلي محيط زيست بر اين مهم تاكيد نموده از اين رو هدف اين نوشته سنجش ميزان تأثير سياست هاي محيط‌زيست در تحقق قانون حفاظت از منابع ژنتيكي با محوريت پروتكل‌هاي كنوانسيون تنوع‌زيستي است. اين مقاله توصيفي –تحليلي است كه با احصاي معيارها‌ي مؤثر، ميزان اهميت هر يك با استفاده از نظر خبرگان مشخص شده از اين رو، 49 زير‌معيار مؤثر بر تحقق قانون، ذيل سه گروه معيارهاي سياست هاي كلي محيط زيست، قانون حفاظت از منابع ژنتيكي، پروتكل‌هاي ذيل كنوانسيون تنوع زيستي (ناگويا) شناسايي وسپس با استفاده از تكنيك (AHP) و مقايسه دودويي ماتريس، تعيين ضرايب اهميت معيارها و اولويت بندي انجام شد. نتايج نشان داد از ميان معيارهاي اصلي، "سياست هاي كلي محيط زيست"(با وزنِ 0/423) نسبت به معيارهاي ديگر از اهميت بيش تري برخوردار است. در ميان معيارهاي فرعي، "ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ‌ژﻧﺘﯿﮏ و ارﺗﻘﺎء آن ها ﺗﺎ ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ"( با وزنِ 0/389)، "دسترسي به منابع ژنتيكي بر عهده حقوق حاكميتي هر كشور، ﺣﻔﺎﻇﺖ، اﺣﯿﺎء، به سازي و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ" (با وزنِ 0/378) و "تنوع زيستي به ويژه حيات وحش" (با وزنِ 0/375) و نيز "تهيه اطلس زيست بوم" (با وزنِ 0/370) بيش ترين وزن را بين زير‌معيارها داشته‌اند كه مبين اهميت‌شان تحقق قانون است. در نهايت مشخص شد كه معيارهاي سياست هاي كلي نظام در حوزه محيط زيست تأثير زيادي در تحقق اين قانون داشته است.

Considering that Iran is one of the top 20 countries in the world in biodiversity, this issue has a special place in the laws of the country. The general policies of the environmental system emphasize this important point in various paragraphs, especially paragraph 6. Effective criteria, the importance of each using the opinion of experts identified. Therefore, 49 sub-criteria affecting the implementation of the law, under the three groups of general environmental policy criteria, the law of conservation of genetic resources, protocols under the Convention on Biological Diversity (Nagoya) are identified and then Using Analytic Hierarchy Process (AHP) technique and binary matrix comparison, the coefficients of importance of the criteria were determined to be prioritized. The results showed that among the main criteria, the criteria of general environmental policies (weighing 0.423) are more important than other criteria (weighing 0.423) is more important than other criteria. Among the sub-criteria, sub-criterion protection of Genetic resources and improving them to international standards (weighing 0.389) Access to genetic resources is the responsibility of the sovereign rights of each country (member), protection, renovate, development of natural restores (With a weight of 0.378) and biodiversity, especially wildlife (with a weight of 0.375) and also the preparation of an ecosystem atlas (with a weight of 0.370) had the highest weight among the sub-criteria. Shows from genetic sources.