پديد آورندگان :
عبيات، محمد دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات - گروه محيط زيست ارزيابي و آمايش سرزمين، تهران، ايران , عبيات، مرتضي دانشگاه اصفهان - دانشكده علوم جغرافيايي و برنامه ريزي، اصفهان، ايران , عبيات، مصطفي دانشگاه اصفهان - دانشكده علوم جغرافيايي و برنامه ريزي، اصفهان، ايران
كليدواژه :
تغييرات پوشش/كاربري , دماي سطح زمين , طبقه‌بندي شيءگرا , الگوريتم پنجره مجزا , شوشتر
چكيده فارسي :
فعاليت‌هاي انساني مانند تغييرات كاربري اراضي، اثر مهمي بر دماي سطح زمين و ايجاد جزاير حرارتي دارد. هدف اين پژوهش، بررسي تأثير تغيير كاربري بر الگوي زماني و مكاني دماي سطح زمين و جزاير حرارتي در شهرستان شوشتر در طي سال‌هاي 2002 تا 2020 است. ابتدا تصاوير سال‌هاي 2002، 2013 و 2020 لندست با استفاده از روش پردازش شيءگرا، طبقه‌بندي و سپس دماي سطح زمين با الگوريتم پنجرۀ مجزا استخراج شد. براي بررسي زماني و مكاني دماي سطح زمين و جزاير حرارتي از پارامترهاي NDVI، UHII و UHIII استفاده شده و دماي طبقات كم تا زياد پوشش گياهي استخراج شد. نتايج تغييرات كاربري زمين در دورۀ هجده‌ساله نشان داد كه مناطق ساخته‌شده و باير به‌ترتيب 21895/40و 26761/04هكتار افزايش و پوشش گياهي و پهنه‌هاي آب به‌ترتيب 43790/79و 4865/64هكتار كاهش يافتند. نتايج حداكثر دماي كاربري‌ها، روند افزايشي دما در همۀ كاربري‌ها را آشكار كرد؛ به‌شكلي كه بين سال‌هاي 2002 تا 2020، چهار كاربري پوشش گياهي، نواحي باير، مناطق ساخته‌شده و پهنه‌هاي آب به‌ترتيب با 7/40، 7/42، 6/82 و 6/87 درجۀ سلسيوس افزايش دما داشتند. برمبناي نتايج پارامترهاي UHII و UHIII، طبقات با پوشش گياهي كم، بيشترين دما را نسبت به طبقات با پوشش گياهي متوسط و زياد داشتند و جزاير حرارتي در سال‌هاي 2013 و 2020 در نواحي شمال، جنوب شرق و شمال شرق شهرستان تشكيل شد.
چكيده لاتين :
Human activities such as land-use changes have a significant effect on the Earth’s surface temperature and the creation of heat islands. This study aimed to investigate the impact of land-use changes on the temporal-spatial pattern of the surface temperatures and heat islands in Shooshtar township between 2002 to 2020. First, the Landsat 2002, 2013, and 2020 images were classified using object-oriented processing methods, and then the Earth surface temperature was extracted by the split-window algorithm. Having measured the temporal-spatial changes in the surface temperature and the heat islands, the indices NDVI, UHII, and UHIII were implemented. The results showed an increase in Built-up areas as well as Barrenlands by 21895.40 and 26761.04 hectares, individually. By contrast, the Vegetation cover and Waterbodies decreased down to 43790.79 and 4865.64 hectares, respectively. According to the results, the maximum temperatures index revealed an uptrend in the temperature of all the landuses; there has been a constant increase with an amount of 7.40, 7.42, 6.82, and 6.87 degrees Celsius in the temperatures of the landuses the Vegetation cover, Barrenlands, Built-ups, and Waterbodies, respectively, during the 2002-2020 study period. The UHII and UHIII indices showed that the low land-cover class had a higher temperature than the classes with medium and large land-covers. Furthermore, the heat islands were distinguishably formed by 2013 and 2020 most in the northern, southeastern, and northeastern areas of Shooshtar township.
