بررسي آلودگي شوينده در رودخانة خاكو و دره مرادبيگ همدان با استفاده از اندازه‌گيري آلكيل بنزن سولفانات خطي (LAS) به‌عنوان نشانگر تخلية فاضلاب

Investigation of detergent pollution in the Khako and Dare-Moradbaig Rivers of Hamedan Province using linear alkyl benzene sulfonate (LAS) measurement as a wastewater discharge marker

اين مطالعه، به‌منظور بررسي غلظت و ارزيابي ريسك اكولوژيك و سلامت آلاينده آلكيل بنزن سولفانات خطي (Linear alkylbenzene solphonate)، رايج­ترين سورفاكتانت آنيوني مورد استفاده در فرمولاسيون مواد شوينده، در رودخانه خاكو و دره مرادبيگ استان همدان به اجرا درآمد. پس از نمونه­ برداري از آب 13 ايستگاه در طول رودخانه و سنجش برخي از پارامترهاي كيفيت آب در محل نمونه ­برداري، نمونه ­ها به آزمايشگاه منتقل و جذب LAS از طريق دستگاه اسپكتروفتومتر (UV-VIS-NIR) در طول ­موج nm 650 خوانش و با استفاده از منحني كاليبراسيون غلظت نهايي LAS محاسبه شد. نتايج، غلظت LAS اندازه­ گيري شده را در دامنه 1/66-0/2 ميلي­ گرم بر ليتر نشان داد. نتايج آزمون همبستگي پيرسون بين LAS و پارامترهاي كيفيت آب رابطة خطي معني­داري را نشان نداد. نتايج ارزيابي ريسك اكولوژيك، در 9 ايستگاه ريسك زياد، در 2 ايستگاه ريسك متوسط و در2 ايستگاه ريسك كم را نشان داد. نتايج ارزيابي ريسك سلامت LAS، عدم وجود ريسك در گروه­هاي سني مختلف را نشان داد. نتايج مقايسه غلظت LAS با استاندارد تخليه سورفاكتانت ­ها به داخل آب­ هاي سطحي و مصارف كشاورزي و آبياري در ايران نشان داد ميانگين غلظت LAS از نظر تخليه به داخل آب ­هاي سطحي كمتر از حد مجاز ولي از نظر استفاده براي مصارف كشاورزي و آبياري بيشتر از حد مجاز است. با توجه به اهميت اين رودخانه ­ها به‌لحاظ تامين آب شرب و كشاورزي و لزوم حفظ سلامت محيط زيست و جامعه، لازم است اقدامات موثري در جهت كنترل ورود فاضلاب تصفيه نشده به رودخانه خاكو و دره مرادبيگ صورت پذيرد.

This study was conducted to investigate the concentration, ecological, and health risk assessment of linear alkylbenzene sulfonate (LAS(, as the most common anionic surfactant in detergent formulations, in the Khako and Dare-Moradbaig Rivers in Hamadan Province. 13 stations accordingly were selected for water sampling, and some water quality parameters were measured at the sampling site. The samples were then transferred to the laboratory, the LAS absorption was read by spectrophotometer (UV-VIS-NIR) at 650 nm, and the final LAS concentration was calculated using the calibration curve equation. The results showed the LAS concentration was in a range of 0.2-1.66 mg/L. The Pearson correlation test did not show a significant linear relationship between LAS and water quality factors. The results of the ecological risk assessment in 9 stations were high risk, medium risk in 2 stations, and low risk in the 2 other stations. The results of the health risk assessment of LAS also showed no risk at different age groups. The comparison of LAS concentration with standard surfactant discharge (in surface water, irrigation, and agricultural applications in Iran) showed that the mean concentration of LAS in terms of discharge into surface waters is less than the allowable limit. By contrast, in terms of use for agriculture and irrigation, the mean LAS concentration is higher than the allowable limit. Given the importance of these rivers in terms of drinking water and agriculture supply and the need to maintain the health of the environment and society, it is necessary to take effective measures to control the entry of untreated wastewater into the Khako and the Dare-Moradbaig Rivers.