شناسايي انواع زيستگاه‌ها و گونه هاي گياهي غالب آنها در استان قم

Identification of Habitat Types and Their Dominant Plant Species in Qom Province, Iran

شناخت زيستگاه­ ها و ويژگي­ هاي زيستي و غيرزيستي مرتبط با آن­ها، گام اوليه و مهم در مديريت بهره ­برداري و حفاظت از منابع طبيعي و محيط­ زيست مي­باشد. استان قم در فلات مركزي ايران قرار گرفته و بر اساس رده‌بندي دومارتن داراي اقليم خشك مي‌باشد. به­ منظور شناسايي انواع زيستگاه­ها و رستني­ هاي شاخص آن­ها، هم­زمان با پايش مناطق مختلف استان و جمع ­آوري اطلاعات مورد نياز، گونه­ هاي گياهي غالب نيز جمع­ آوري و با استفاده از منابع معتبر گياه­ شناسي شناسايي و نامگذاري گرديدند. از ده زيستگاه اصلي موجود در جهان هشت نوع آن در استان قم با 24 نوع زيستگاه فرعي با استفاده از سيستم رده­ بندي زيستگاه‌هاي يونيس تشخيص داده شد. اين 8 زيستگاه عبارتند از: 1-‌آب­هاي سطحي درون سرزميني 2- ‌باتلاق، لجن ­زار و مرداب 3-‌ چمنزارها با چيرگي گياهان علفي 4- خلنگ زار، بوته ­زار و خارستان 5-‌درختزارهاي تنك 6-‌زيستگاه‌ها و زمين‌هاي بدون پوشش 7-زيستگاه‌هاي زراعي 8- زيستگاه‌هاي احداثي مصنوعي. با در نظر گرفتن اين حقيقت كه از­ دست دادن خدمات اكوسيستم باعث افزايش آسيب ­پذيري انسان ­ها به ­ويژه در مناطق خشك مي­شود و از آن­جايي­كه عرصه­ هاي استان قم عمدتاً شامل اكوسيستم بياباني است و اين نوع اكوسيستم بسيار آسيب ­پذير و شكننده مي­ باشد، با شناخت و محافظت از زيستگاه ­هاي اصلي و فرعي و هم­چنين ريززيستگاه ­هاي اين استان، با تأكيد بر گياهان شاخص و خودروي آن­ها، مي­ توان گامي مؤثر در حفاظت از محيط ­زيست استان قم برداشت.

Identification and classification of habitats and their related biological and non-biological characteristics is the first and most crucial step in managing the exploitation and conservation of the environment and natural resources. Qom province is located in the central plateau of Iran and has a dry climate according to the Domarten climate classification. The different regions of the province were surveyed in order to identify the various types of habitats and their dominant vegetation. Along with collecting the required information, dominant plant species were also collected and identified. Eight of the ten main habitats in the world were identified in Qom province, with 24 sub-habitats using the EUNIS habitat classification key. These eight habitats are: 1- inland surface water habitat, 2- mire, bog and fen habitat, 3- grassland habitats, 4- heathland and scrub habitat, 5- woodland and forest habitat, 6- inland unvegetated or sparsely vegetated habitat, 7- cultivated agricultural habitat and, 8- constructed and artificial habitat. Qom province mainly includes a desert ecosystem, and this type of ecosystem is very vulnerable and fragile. Considering the fact that the loss of ecosystem services increases the vulnerability of humans, especially in arid areas, therefore recognizing and protecting the primary and secondary habitats as well as microhabitats of the province, with emphasis on native plants, play an influential role in protecting the province's environment.