پديد آورندگان :
امانپور، سعيد دانشگاه شهيد چمران اهواز - گروه جغرافيا و برنامه ريزي شهري , عبيات، محمود دانشگاه شهيد چمران اهواز , عبيات، محمد دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات، تهران (خوزستان)، ايران
كليدواژه :
آلودگي , آبخوان , پهنه بندي , مدل هيدروژئولوژيكي , نيترات
چكيده فارسي :
وجود منابع مهم آلاينده‌هاي انتشاري و نقطه‌اي ناشي از فعاليت‌هاي انساني در سطح زمين و نفوذ اين آلاينده‌ها به آبخوان‌ها، سبب كاهش كيفيت آب زيرزميني مي‌شود، بنابراين در مديريت منابع آب زيرزميني، جلوگيري از آلودگي اين آب‌ها ضروري است. آب‌هاي زيرزميني شهرستان كارون در استان خوزستان، به علت رونق فعاليت‌هاي كشاورزي و صنعتي در آن منطقه، همواره در معرض آلودگي هستند. لذا هدف اين مطالعه، ارزيابي و پهنه‌بندي آسيب‌پذيري آبخوان منطقه با استفاده از مدل‌هاي دراستيك و سينتكس مي‌باشد. با نقشه‌سازي و تلفيق پارامترهاي هيدروژئولوژيكي مؤثر در انتقال آلودگي به آبخوان، نقشه‌هاي آسيب‌پذيري دو مدل مذكور در محيط نرم‌افزارGIS تهيه شدند. جهت صحت‌سنجي مدل‌هاي به‌كاربرده شده از مقادير اندازه‌گيري شده نيترات موجود در چاه‌هاي منطقه استفاده‌شده و ضريب همبستگي پيرسون بين مدل‌ها و لايه نيترات، محاسبه و مشخص شد. نتايج نشان داد كه شاخص آسيب‌پذيري مدل دراستيك، بين 68 تا 215 و شاخص آسيب‌پذيري مدل سينتكس بين 52 تا 195 متغير است. در روش دراستيك، 2/485 هكتار از منطقه بدون خطر آلودگي، 6/751 هكتار با آسيب‌پذيري خيلي كم، 5/3305 هكتار با آسيب‌پذيري كم، 7/12411 هكتار با آسيب‌پذيري متوسط، 2/11191 هكتار با آسيب‌پذيري متوسط تا زياد، 3/9427 هكتار با آسيب‌پذيري زياد، 1/5861 هكتار با آسيب‌پذيري خيلي زياد و 5/478 هكتار كاملاً مستعد آلودگي مي‌باشد. در روش سينتكس، 4/455 هكتار از منطقه بدون خطر آلودگي، 1/789 هكتار با آسيب‌پذيري خيلي كم، 5/3281 هكتار با آسيب‌پذيري كم، 7/12426 هكتار با آسيب‌پذيري متوسط، 4/11169 هكتار با آسيب‌پذيري متوسط تا زياد، 3/9449 هكتار با آسيب‌پذيري زياد، 2/5844 هكتار با آسيب‌پذيري خيلي زياد و 7/495 هكتار كاملاً مستعد آلودگي مي‌باشد. همچنين، ميزان همبستگي نقشه نيترات آب زيرزميني با مدل‌هاي دراستيك و سينتكس به ترتيب 68/0 و 51/0 بوده كه بيانگر قابليت بالاتر مدل دراستيك نسبت به مدل سينتكس براي آبخوان منطقه مورد مطالعه دارد.
چكيده لاتين :
Existence of important sources of pollutants and points of human activities on the ground and the penetration of these pollutants into aquifers, reduces the quality of groundwater, so in the management of groundwater resources, pollution prevention these waters are essential. The groundwater of Karun Township in Khuzestan province is always exposed to pollution due to the prosperity of agricultural and industrial activities in that area. Therefore, the aim of this study is to evaluate and zoning the aquifer vulnerability of the region using DRASTIC and SINTACS models. By mapping and combining hydrogeological parameters effective in the transfer of contamination to the aquifer, vulnerability maps of the two models were prepared in GIS software environment. To validate the models used, the measured amounts of nitrate in the wells in the area were used and the Pearson correlation coefficient between the models and the nitrate layer was calculated and determined. The results showed that the vulnerability index of the DRASTIC model varies Between 68 to 215 and the vulnerability index of the SINTACS model varies between 52 and 195. In the DRASTIC method, 485.2 hectares of the area without risk of pollution, 751.6 hectares with very low vulnerability, 3305.5 hectares with low vulnerability, 12411.7 hectares with moderate vulnerability, 11191.2 hectares with Moderate to high vulnerability, 9427.3 hectares with high vulnerability, 58861 hectares with very high vulnerability and 478.5 hectares are completely susceptible to infection. In the SINTACS method, 455.4 hectares of the area without risk of pollution, 789.1 hectares with very low vulnerability, 32281 hectares with low vulnerability, 12426.7 hectares with medium vulnerability, 11169.4 hectares with Moderate to high vulnerability, 9449.3 hectares with high vulnerability, 5844.2 hectares with very high vulnerability and 495.7 hectares are completely susceptible to infection. Also, the correlation of groundwater nitrate map with DRASTIC and SINTACS models was 0.68 and 0.51, respectively, which indicates the higher capability of the DRASTIC model than the SINTACS model for the aquifer in the study area.
