كاربرد ريسك نامطلوب و مدل قيمت گذاري آربيتراژ در سنجش ريسك (رويكردي مالي- بازاريابي به صنعت پتروشيمي‌ايران)

The Application of Downside Risk and Arbitrage Pricing Model in Risk Assessment (Financial Marketing Approach to Iran's Petrochemical Industry)

اين تحقيق در راستاي ارزيابي و سنجش ريسك هاي سيستماتيك و غيرسيستماتيك مؤثر بر شركتهاي پتروشيمي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با رويكرد مالي- بازاريابي، در دو مرحله به تجزيه و تحليل داده ها پرداخت. در مرحله نخست به سنجش كمي ريسك هاي سيستماتيك و غيرسيستماتيك با رويكرد مالي با استفاده از مفهوم ريسك نامطلوب در نظريه فرامدرن پرتفوي و مدل قيمت گذاري آربيتراژ پرداخته شد و در نتيجه اين محاسبات محرز گرديد كه ريسك نامطلوب بازدهي سهام پرتفوي شركت هاي پتروشيمي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در اكثر سال‌ها، بيشتر از ريسك بازدهي سهام پرتفوي بازار بورس اوراق بهادار تهران بوده است و بيشترين ريسكي كه بازدهي سهام شركت هاي پتروشيمي را تهديد مي كند، ناشي از عوامل سياسي، اقتصادي، فرهنگي و تكنولوژي مي‌باشد و عوامل داخلي تأثيركمتري بر ريسك بازدهي سهام شركت هاي پتروشيمي داشته اند. در مرحله دوم به سنجش كيفي (رتبه بندي) ريسك سيستماتيك و غيرسيستماتيك با رويكرد بازاريابي پرداخته شد و نتايج زير حاصل شد: پايين بودن كيفيت برخي محصولات پتروشيمي (اوره، بنزين)، نبود نظام جامع كنترل بودجه، هزينه و قيمت نهايي محصولات پتروشيمي از عوامل افزاينده ريسك غيرسيستماتيك در صنعت پتروشيمي است.

The purpose of the present study is supposed to be assessing and measuring systematic and unsystematic risks that are affecting petrochemical companies listed on Tehran Stock Exchange Market with a financial -marketing approach in two stages. In the first stage, quantitative assessment of systematic and unsystematic risks is done based on financial approach using downside risk and arbitrage pricing model. As a result of these calculations, it was found that downside risk of portfolio stock returns of companies accepted in Tehran stock market was greater than risk of portfolio stock returns and the greatest risk to the stock returns of petrochemical companies threatens, due to the cultural and economic and political factors and technology and the internal factors have less effect on the risk of stock returns of petrochemical companies. In the second stage, qualitative measurement (rating) of systematic and unsystematic risk was performed based on the marketing approach. The following results were obtained: crude oil price fluctuations, lack of attention to environmental standards, political developments, especially global sanctions and cancellation of the contracts with foreign companies and changes in the exchange rate are among the factors that increase in the systematic risk in the petrochemical industry.