طراحي و تبيين الگوي اخلاق سازماني از منظر قرآن كريم (بررسي آيات شش سوره مائده، يوسف، نور، إسراء، احزاب، و حجرات)

Designing and explaining the model of organizational ethics from the perspective of the Holy Quran (Scrutiny of Verses of Six Surah Maeda, Yusuf, Noor, Esra, Ahzab, and Hojorat)

امروزه زندگي انساني به انواع سازمان­هاي گوناگون گره خورده است. تحقق آسايش و رفاه در زندگي منوط به عملكرد صحيح سازمان­ها است. يكي ازموانع اساسي در تحقق اين امر، رشد فزاينده فساد اداري است. مسلماً ايجاد سازمان اخلاقي مي­تواند به رفع اين معضل كمك شاياني كند. از آن‌جاكه يكي از اهداف اساسي بعثت پيامبر اسلام(صلي‌الله عليه و آله) تكميل مكارم اخلاق در بين امت بوده و آيات فراواني با مضامين اخلاقي وجود دارد، بر آن شديم تا الگوي اخلاق سازماني مبتني بر آيات منتخب قرآن كريم را طراحي كنيم. اين مطالعه با روش تحقيق كيفي از نوع تحليل محتواي استقرائي بر روي آيات شش سوره مائده، يوسف، نور، إسراء، احزاب، و حجرات صورت گرفت. نتايج مطالعه نشان مي­دهد تمركز بر ويژگي­هاي فردي (پايداري، شجاعت و تدبير)، هنجارهاي اجتماعي( مشورت، قدرشناسي)، و خط­مشي سازماني(آموزش، حمايت سازماني، اجراي عدالت، برنامه­ريزي، شايسته­سالاري، نظارت) مي­تواند باعث آثار مثبت فردي(بلوغ اقتصادي، مسئوليت­پذيري، تقوا، اعتماد به نفس) و اجتماعي(معاشرت صحيح، همكاري و تعامل، امنيت) شود. بدين­ترتيب توجه به مقولات اين الگو مي­تواند اثرمثبتي بر كاهش فساد اداري در سازمان­ها داشته باشد.

Today, human life is tied to a variety of organizations. Achieving comfort and well-being in life depends on the proper functioning of organizations. One of the main obstacles to achieving this is the growing administrative Corruption. Certainly, the creation of an ethical organization can be of great help in resolving this problem. Since one of the main goals of the mission of the Prophet of Islam is to complete the virtues of morality among the people and there are many verses with moral themes, we decided to design a model of organizational ethics based on selected verses of the Holy Quran. This study was conducted by qualitative research method of inductive content analysis on the verses of six surahs of Maeda, Yusuf, Noor, Esra, Ahzab, and Hojorat. The results of the study show a focus on individual characteristics (sustainability, courage and resourcefulness), social norms (consultation, appreciation), and organizational policy (training, organizational support, justice, planning, meritocracy, Supervision) can have positive personal (economic maturity, responsibility, piety, self-reliance) and social (proper companionship, cooperation and interaction, security) effects. Thus, paying attention to the categories of this model can reduce corruption in organizations. Researchers interested in this field are suggested to implement the designed model in organizations and evaluate the results of its implementation by quantitative methods.