بررسي نظر و نگرش معتزله نسبت به معيارهاي برتري و تساوي جويي انساني با تاكيد بر آراء و انديشه هاي جاحظ

A study of Mu'tazilites' views and attitudes towards the criteria of human superiority and equality with emphasis on Jahez's views and ideas

اين مقاله با روش توصيفي و تحليلي نظر ونگرش معتزله را در باره وطن ، قوم ونژاد، تساوي جويي انساني را با توجه به مكتب معتزله با تاكيد بر انديشه هاي جاحظ معتزلي مورد بررسي قرار مي دهد و در اين راستا، معيارهاي برتري را مورد بررسي قرار مي دهد و ديوارهاي تبعيضي كه برخي از حكومت ها به عنوان معيارهاي برتري مطرح مي ساختند را مورد نقد قرار مي دهد.دستاورد پژوهش نشان مي دهد كه نگرش معتزله نسبت به مسائلي همچون وطن،نژاد بر مبناي مساله برابري و برتري مي باشد.در اين بين جاحظ هم همانند ساير معتزليان برابري و تقوا را به عنوان مهمترين ارزش هاي دولت اسلامي بر مي شمرد اگرچه او در برخي اظهار نظرها با خلفاي اوليه اموي به دليل تثبيت جايگاه هاي اجتماعي و طبقاتي افراد و رعايت برخي ارزشهاي اسلامي مورد نظر معتزليان همسويي دارد.

This article uses a descriptive and analytical method to examine the Mu'tazilites' views and attitudes about the homeland, people and race, human equality according to the Mu'tazilite school with emphasis on the ideas of the Mu'tazilites and in this regard, examine the criteria of superiority. an‎d criticizes the walls of discrimination that some governments have raised as criteria of superiority. Jahez, like other Mu'tazilites, considers equality and piety as the most important values of the Islamic State, although in some comments he agrees with the early Umayyad caliphs due to the stabilization of social and class positions of individuals and the observance of some Islamic values desired by the Mu'tazilites.