تأثير آموزش باز خود محور فعاليت‌هاي فيزيكي بر كيفيت زندگي بيماران همودياليزي: يك مطالعه كارآزمايي باليني

The Effect of an Educational Program Based on the Teach Back Method on the Quality of Life in Hemodialysis Patients: A Clinical Trial Study

زمينه و هدف: جلسات درماني همودياليز، كيفيت زندگي بيماران همودياليزي را تحت تأثير قرار مي‌دهد. يكي از مراقبت‌هاي حين دياليز ورزش و تحرك كافي به منظور ارتقاء كيفيت زندگي آنهاست. اين مطالعه با هدف تعيين تأثير آموزش باز خود محور فعاليت‌هاي فيزيكي بر كيفيت زندگي بيماران همودياليزي انجام شد. روش‌ها: در اين مطالعه كارآزمايي باليني يك سوكور با گروه كنترل، 90 نفر از بيماران مراجعه كننده به مراكز دياليز بيمارستان بهشتي و بعثت شهر همدان در سال 1397 به روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب و به صورت تخصيص تصادفي بلوك شش‌تايي به دو گروه آزمون (45 نفر) و كنترل (45 نفر) تقسيم شدند. ابزار جمع آوري اطلاعات در اين مطالعه چك ليست اطلاعات دموگرافيك و پرسشنامه استاندارد كيفيت زندگي بيماران كليوي بود كه قبل از مداخله و در انتهاي هفته‌هاي دوم، چهارم، ششم، هشتم و دوازدهم پس از شروع مداخله توسط نمونه‌هاي پژوهش تكميل شد. در گروه مداخله، طي جلسات دياليز به مدت دوازده هفته، به بيماران آموزش نحوه انجام فعاليت‌هاي فيزيكي با كش‌هاي پيلاتس در مقاومت‌هاي مختلف، با روش آموزش باز خود محور، داده شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه هيچ تفاوت قابل ملاحظه‌اي در مشخصات دموگرافيك نمونه‌هاي پژوهش بين دو گروه مداخله و كنترل وجود ندارد (0/05˃p). قبل از مداخله تفاوت معني‌داري بين دو گروه از نظر ميانگين نمره ابعاد مختلف كيفيت زندگي وجود نداشت (p<0.05)؛ بعد از مداخله تفاوت جز در بعد بار بيماري كليوي در ساير ابعاد از نظر آماري معني‌دار بود (0/05˃p). نتيجه‌گيري: آموزش باز خود محور فعاليت‌هاي فيزيكي به بيماران همودياليزي مي‌تواند در افزايش كيفيت زندگي آنان مؤثر باشد. توصيه به انجام تمرينات ورزشي و قراردادن آن در برنامه مراقبت‌هاي حين دياليز مي‌تواند در ارتقاء سلامت بيماران مؤثر باشد.

Background and Aim: Hemodialysis sessions affect the quality of life of hemodialysis patients. One of the cares during dialysis is enough exercise and mobility to improve their quality of life. The aim of this study was to determine the effect of self-centered open physical activity training on the quality of life of hemodialysis patients. Methods: In this single-blind clinical trial study with a control group, 90 patients who had referred to dialysis centers of Beheshti and Besat hospitals in Hamadan in 2018 were selected by convenience sampling method and were randomly assigned with block of six blocks to two experimental (n=45) and control (n=45) groups. Data collection tools in this study were demographic information checklist and standard quality of life questionnaire for kidney patients that were completed before the intervention and at the end of the second, fourth, sixth, eighth and twelfth weeks after the intervention by the research samples. In the intervention group, during dialysis sessions for twelve weeks, patients were taught how to perform physical activities with pilates stretches in different resistances, using the self-centered open training method. Results: The results showed that there was no significant difference in the demographic characteristics of the research samples between the intervention and control groups (p˃0.05). Before the intervention, there was no significant differences between the two groups in terms of mean scores of different dimensions of quality of life (p>0.05); but after the intervention, this difference was statistically significant in other dimensions except the burden of kidney disease (p<0.05). Conclusion: Self-centered open training of physical activities to hemodialysis patients can be effective in increasing their quality of life. Therefore, recommending exercise and including it in dialysis care program can be effective in promoting patients' health.