توجيه و نقد اختصاص سهميه‌هاي مبتني بر جنسيت براي زنان از منظر حقوق انتخابات پارلماني؛ مطالعة تطبيقي

در حقوق انتخابات پارلماني برخي از كشورها، سازوكار سهميه‌بندي جهت افزايش نقش مشاركت سياسي زنان پيش‌بيني شده است. اين امر در راستاي تضمين افزايش انتخاب‌پذيري زنان در فرايند انتخابات پارلماني صورت مي‌گيرد. اين پرسش اساسي مطرح است كه در حقوق اساسي كشورها اين سهميه‌ها چگونه شكل گرفته و پيش‌بيني سهميه‌هاي مبتني بر جنسيت براي زنان از لحاظ حقوقي چگونه توجيه شده است. نيز چه انتقاداتي مي‌توان بر آن وارد كرد. در اين پژوهش كوشيده شده با روش تحليلي توصيفي، ضمن مطالعة تطبيقي سهميه‌هاي مبتني بر جنسيت و نحوة توزيع كرسي‌هاي پارلماني به زنان در نظام‌هاي انتخاباتي گوناگون، رويكردهاي مخالفان و موافقان و استدلال‌ها بحث و ارزيابي شود. به‌اجمال از ديدگاه رويكردهاي مخالف اين سهميه‌ها بر خلاف اصل برابري، حقوق حزبي، دموكراسي و شايسته‌سالاري هستند. حمايت از حق مشاركت سياسي زنان، تبعيض مثبت و حقوق بشر نيز بيانگر رويكرد مدافعان است. فرض اساسي اين مقاله در پاسخ به پرسش اصلي بر اين مبنا استوار است كه با وجود رويكردهاي مخالف، امروزه در حقوق اساسي بسياري از كشورها به منظور تضمين مشاركت سياسي زنان، سهميه‌هاي مبتني بر جنسيت پذيرفته شده است.