اثرات كشندگي و دور كنندگي اسانس گياهان نعناع، بومادران و اسطوخودوس روي حشرات زنبور بالغ گونه Bracon hebetor

زنبور Bracon hebetor Say يكي از عوامل مهم كنترل بيولوژيك بوده و مي‌تواند در سطح قابل قبول اقتصادي در كنترل لاروهاي آفات بالپولكدار از جمله كرم قوزه‌ي پنبهHelicoverpa armigera Hubner موثر باشد. در اين تحقيق اثرات سوء احتمالي اسانس گياهان نعناع، بومادران و اسطوخودوس روي حشره كامل زنبور B. hebetor مورد بررسي قرار گرفت. زنبور پارازيتوئيد روي لاروهاي سن آخر شب پره مديترانه اي آرد Zell Ephestia kueheniella پرورش داده شد. تمام آزمايشات زيست سنجي در دماي 1 ± 26 سلسيوس، رطوبت نسبي 5 ± 60 درصد و دوره ي نوري 16 ساعت روشتايي و 8 ساعت تاريكي و در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرارانجام شد. بررسي انجام شده نشان داد گياه نعناع روي حشره كامل زنبور B. hebetor بيشترين اثر كشندگي را در سميت تنفسي و تماسي داشت ساير گياهان به ترتيب بومادران و اسطوخودوس كمترين اثر كشندگي را در سميت تنفسي و تماسي روي زنبور داشتند. مقدار LC50 محاسبه شده در سميت تنفسي و تماسي براي گياه نعناع روي حشره كامل در مدت 48 ساعت به ترتيب 6 و 3.2 ميكروليتر بر ميلي‌متر بود. اثر دوركنندگي اسانس گياهان نعناع، بومادران و اسطوخودوس با استفاده از دستگاه بويايي سنج Y شكل روي حشرات كامل انجام گرفت. براي اين منظور در يك سر دستگاه پنبه آغشته به اسانس قرار گرفت˓ و سر ديگر با تور بسته شد سپس حشرات در شاخه اصلي رها سازي گرديد و هر تكرار بر روي 20 عدد حشره انجام شد. نتايج حاصل از تجزيه واريانس داده‌هاي مربوط به اثر دوركنندگي اسانس‌هاي مورد بررسي نشان داد كه اسانس نعناع نسبت به دو انسانس ديگر با غلظت كمتري قادر به دور كردن حشرات كامل زنبور B. hebetor بوده و دور كننده ي قوي‌تري مي‌باشد.