نقش ميانجي كنترل ‌شناختي در روابط آشفتگي ‌خواب با علائم افسردگي اوايل نوجواني در دانش‌آموزان متوسطه اول و دوم شهر اردبيل در سال 1400-1399: يك مطالعه توصيفي

The Mediating Role of Cognitive Control in the Relationship Between Sleep Disorders and Depressive Symptoms of Early Adolescence in the First and Second High School Students in Ardabil in 2020-2021: A Descriptive Study

زمينه و هدف: افسردگي اوايل نوجواني يكي از مشكلات شايع اين دوره است. اختلالات شناختي ممكن است به علت نقص كنترل شناخت ايجاد شود و مشكلات شناختي و آشفتگي خواب افراد افسرده مي‌تواند ناشي از نقص كنترل شناختي باشد. لذا اين پژوهش با هدف تعيين نقش آشفتگي خواب و كنترل شناختي در پيش­ بيني علائم افسردگي اوايل نوجواني انجام شد. مواد و روش ­ها: در مطالعه توصيفي حاضر، جامعه آماري شامل كليه نوجوانان متوسطه اول و دوم شهرستان اردبيل در سال تحصيلي 1399-1400 بودند كه 200 نفر با استفاده از روش نمونه­ گيري تصادفي خوشه ­اي به صورت اينترنتي و از طريق شبكه ­هاي مجازي، انتخاب و در اين مطالعه شركت كردند. ابزار جمع ­آوري اطلاعات شامل پرسش­نامه افسردگي (II) Beck، پرسش­نامه كيفيت خواب Pittsburghو مقياس كنترل هدفمند Rothbart و همكاران بود. براي تجزيه ‌و تحليل داده ­ها از ضريب همبستگي Pearson و مدل­ سازي معادلات ساختاري استفاده شد. يافته­ ها: نتايج نشان­ داد اثر مستقيم آشفتگي خواب و كنترل شناختي بر علائم افسردگي اوايل نوجواني، به ترتيب با بتاي 0/53 و 0/54- معنادار است (0/001>p). اثر مستقيم آشفتگي خواب و كنترل شناختي با بتاي 49/0- معنادار است (0/001>p). هم­چنين، اثر غيرمستيم آشفتگي­ خواب با ميانجي­­­ گري كنترل شناختي بر علائم افسردگي اوايل نوجواني با بتاي 0/27 معنادار است (0/001>p). نتيجه­ گيري: اين مطالعه نشان داد كه آشفتگي ­خواب هم به صورت مستقيم و هم به صورت غيرمستقيم از طريق كنترل شناختي، با علائم افسردگي اوايل نوجواني رابطه دارد. بنابراين، بهبود در ريتم ­هاي شبانه ­روزي و كنترل شناختي مي­ تواند در كاهش علائم افسردگي اوايل نوجواني تأثير داشته ­باشد.

Background and Objectives: Depression in early adolescence is one of the most common problems of this period. Cognitive disorders may be due to lack of control, and cognitive problems and sleep disturbances in depressed people can be due to cognitive control deficits. Therefore, this study was conducted to determine the role of sleep disturbance and cognitive control in predicting depressive symptoms in early adolescence. Materials and Methods: In the present descriptive study, the statistical population consisted of all first and second secondary school adolescents in Ardabil in the academic year 2020-2021, out of which 200 people were selected using cluster random sampling method, online and through virtual networks, and participated in the study. Data collection tools included the Beck Depression Inventory (II), the Pittsburgh Sleep Quality Inventory, and the Rudbart et al. Targeted Control Scale. Pearson’s correlation coefficient and structural equation modeling were used to analyze the data. Results: The results showed that the direct effect of sleep disturbance and cognitive control on depressive symptoms in early adolescence with beta of 0.53 and -0.54, respectively, was significant (p<0.001). The direct effect of sleep disturbance and cognitive control with beta of -0.49 was significant (p<0.001). Also, the indirect effect of sleep disturbance mediated by cognitive control on depressive symptoms in early adolescence with beta of 0.27 was significant (p<0.001). Conclusion: In general, it can be concluded that sleep disturbances is related to the depressive symptoms of early adolescence both directly and indirectly through cognitive control. Therefore, improvement in circadian rhythms and cognitive control can be effective in reducing depressive symptoms in early adolescence. Key words: Sleep disorder, Effortful control, Depressive disorder, Adolescence Funding: This study was funded by University of Mohaghegh Ardabili. Conflict of interest: None declared. Ethical approval: The Ethics Committee of Ardabili University of Medical Sciences approved the study (IR.ARUMS.REC.1400.092). How to cite this article: Lotfi Saeedabad Sheyda, Basharpoor Sajjad, Atadokht Akbar. The Mediating Role of Cognitive Control in the Relationship Between Sleep Disorders and Depressive Symptoms of Early Adolescence in the First and Second High School Students in Ardabil in 2020-2021: A Descriptive Study.