حيل ربا در معاملات از منظر فقه اماميه با رويكردي بر نظرات امام خميني (ره)

Ways to escape from usury in transactions from the perspective of Fiqh of Imamiyya with an approach to the views of Imam Khomeini

زمينه و هدف: با حاكم شدن فضاي پست­مدرنيزم بر روابط مردم و پيچيده شدن روابط مزبور، راه­كارهاي مختلفي براي فرار از مقررات ابداع شده است. يكي از اين مقررات، ممنوعيت ربا مي­باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسي راه­كارهاي فرار از ربا در انديشه امام خميني (ره) مي­باشد. مواد و روش‌ها: اين تحقيق از نوع نظري بوده ‌روش تحقيق به صورت توصيفي تحليلي ميباشد و روش جمعآوري اطلاعات بصورت كتابخانهاي است و با مراجعه به اسناد، كتب و مقالات صورت گرفته است. يافته‌ها: حرمت ربا از مسلمات فقه در همه مذاهب اسلامي است و به وسيله عقل، كتاب، سنّت، و اجماع، حرمت آن قابل اثبات است. حتي در اديان قبل از اسلام نيز ربا مورد تحريم قرار گرفته است. نزول تدريجي آن دلالت بر شيوع معاملات ربوي در صدر اسلام دارد. ملاحظات اخلاقي: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعايت اصالت متون، صداقت و امانت­داري رعايت شده است. نتيجه‌گيري: ملاك حرمت ربا از ديدگاه قرآن، ظلم و انظلام است. در نتيجه، حرمت آن مطلق و راه­كارهاي فرار از آن نيز حرام مي­باشند؛ به تعبيري، صرف ايجاد كردن يك پوشش براي فرار از ظاهر ربا، موجب مباح شدن عمل نخواهد شد.

Background and Aim: With the prevalence of postmodernism on people-to-people relationships and the complexity of these relationships, various strategies have been devised to evade regulation. One of these regulations is the prohibition of usury. The purpose of this study is to investigate strategies to escape from usury in the thought of Imam Khomeini. Materials and Methods: This research is of theoretical type and the research method is descriptive-analytical and the method of data collection is library and has been done by referring to documents, books and articles. Ethical considerations: In order to organize this research, while observing the authenticity of the texts, honesty and fidelity have been observed. Results: The sanctity of usury is one of the tenets of jurisprudence in all Islamic religions and its sanctity can be proved by reason, Qur’an, tradition, and consensus. Even in pre-Islamic religions, usury has been banned. Its gradual decline indicates the prevalence of usurious transactions in the early days of Islam. Conclusion: According to the Qur'an, the criterion for the sanctity of usury is oppression and injustice. As a result, its absolute sanctity and ways to escape from it are also forbidden; In other words, simply creating a cover to escape the appearance of usury will not make the action permissible