نگرشي بر ضرب المثل هاي رايج درمحلۀ سعدي شيراز و معادل هاي آن ها

Considering the common proverbs in the Saadi’s district of Shiraz and their equivalents

ضرب ­المثل­ هاي اين پژوهش به روشِ ميداني-كتابخانه ­اي و با رويكرد توصيفي-توضيحي گردآوري شده است؛ زيرا در اين روش علاوه بر طبقه­ بنديِ ضرب ­المثل ­ها، ريشه و چگونگي شكل­ گيري آن­ ها نيز بررسي و همچنين براي اطمينان از «منظورِ گوينده» هنگامِ بيانِ ضرب­ المثل ­ها و به­ ويژه دربارۀ «معناي دومِ» آن­ ها نظرسنجي عمومي انجام شده است. هدف از اين تحقيق آن است كه علاوه بر شناساندنِ ضرب ­المثل­ هاي رايج در محلۀ سعدي شيراز، ريشه­، معادل و معنيِ برخي از مَثَل­ ها مورد توجه قرار گيرد و به ثبت و ماندگاري آن­ ها كمك شود. نتايج تحقيق نشان مي ­دهد كه اغلب مَثَل­ هاي رايج در اين محله، «طنزآميز» و برخي ديگر «كنايي» است و مردم اين محله بسياري از مَثَل­ ها را بر اساس زندگي، تجارب، رويدادها و به­ويژه حوادثي كه براي بزرگانِ قومشان رخ داده، ساخته و پرداخته ­اند و آن­ ها را غالباً براي پندپذيري به كار مي­ برند. همچنين مردم، بعضي از مَثَل ­ها را بر اساس انديشه ­هاي خود تغيير داده ­اند، به صورتي كه در ابتدا به نظر مي ­رسد معادلي براي آن وجود ندارد اما بعد مشخص مي­ شود كه بعضي از اين ضرب­ المثل ­ها همان است كه در گفته­ هاي بزرگان ادب فارسي نيز وجود داشته است. البته بعضي ديگر از ضرب­ المثل ­ها نيز خاص همين محله­ است و معادلي براي آن­ ها در مناطق ديگر نمي­ توان يافت.

These proverbs were gathered through library-field method with descriptive approach. Since, in this method, in addition to identifying and classifying the proverbs, their etymology and how they formed are studied, likewise, to be sure of “speaker’s purpose” when saying the proverbs especially about their “second meaning” public opinion poll was done. The goal of this study is to introduce the proverbs of people in this historical place; moreover, the root, equivalent and the meaning of some proverbs are to be considered and the final goal is to register and to keep them. Similarly, the results of the study show that most of the proverbs of the people of this district are “satirical” and some of them are “irony” and people made most of the proverbs based on the daily life, experiences, events especially which happened to the elders and often use by them as an advice. Moreover, they changed some of these proverbs according to their thought, in a way that firstly, it seems to be no equivalents for them but after researching, it specified some of these proverbs are the same as those have also been existed in the statements of the notable in the Persian literature. Furthermore, some other proverbs, exclusively belong to the Saadi’s district of Shiraz and we can’t find any equivalent for them in the books or speeches of the other regions.