تاثير پويايي مديريت ذخاير ارزي و ساختار مداخلات بانك مركزي بر تثبيت بازار ارز با بكارگيري نظريه گيرتون و روپر

The Impact of Foreign Exchange Reserve Management Dynamics and the Structure of Central Bank Interventions on Foreign Exchange Market Stabilization Using Gerton and Roper Theory

هدف مقاله حاضر برآورد تأثير پويايي مديريت ذخاير ارزي و ساختار مداخلات بانك مركزي بر تثبيت بازار ارز با به‌كارگيري نظريه گيرتون و روپر است. براي اين منظور ابتدا شاخص مداخله بانك مركزي با رويكرد فشار بازار ارز محاسبه و سپس تابع عكس‌العمل سياست مداخله با رويكرد آستانه‌اي (STAR) بر اساس داده‌هاي سالانه سال‌هاي 1365− 1398 برآورد گرديد. نتايج برآورد قسمت خطي مدل نشان مي‌دهد كه متغير شاخص فشار بازار ارز و كسري بودجه تأثير منفي بر نرخ ارز واقعي در ايران دارند. اين در حالي است كه نتايج برآورد قسمت غيرخطي مدل حاكي از تأثير مثبت نرخ رشد درآمدهاي ارزي حاصل از فروش نفت، خالص صادرات، شاخص قيمتي مصرف‌كننده و شاخص سياست مالي بر نرخ ارز واقعي در ايران دارند. اين موضوع نشان‌دهنده آن است كه با افزايش نرخ رشد درآمدهاي ارزي حاصل از فروش نفت، مقدار منابع ارزي كشور (نرخ ارز اسمي) افزايش مي‌يابد. با افزايش منابع ارزي كشور، ارزش واقعي پول داخلي افزايش و همين امر عاملي در كاهش نرخ واقعي ارز و بدتر شدن وضعيت صادرات كشور مي‌شود. در حقيقت در ايران به دليل وجود تورم بالا، دولت‌ها همواره سعي كرده‌اند كه نرخ ارز را در سطح پايين تنظيم كنند تا از اين طريق مانع از افزايش سطح قيمت‌ها شوند. نتيجه اين نوع دخالت، عدم انعطاف‌پذيري نرخ ارز اسمي در واكنش به تغييرات و تحولات اقتصادي بوده است كه اين مي‌تواند عاملي جهت كاهش نرخ ارز واقعي در چند دهه اخير در ايران باشد.

The purpose of this paper is to estimate the impact of the dynamics of foreign exchange reserves management and the structure of central bank interventions on the stabilization of the foreign exchange market using Gerton and Roper theory. For this purpose, first the central bank intervention index was calculated with the foreign exchange market pressure approach and then the intervention function of the intervention policy with the threshold approach (STAR) was estimated based on the annual data of 1365-1398. The results of estimating the linear part of the model show that the variables of foreign exchange market pressure index and budget deficit have a negative effect on the real exchange rate in Iran. Meanwhile, the results of estimating the nonlinear part of the model indicate the positive effect of the growth rate of foreign exchange earnings from oil sales, net exports, consumer price index and fiscal policy index on the real exchange rate in Iran. This indicates that as the growth rate of foreign exchange earnings from oil sales increases, the amount of foreign exchange resources of the country (nominal exchange rate) increases. With the increase of the country's foreign exchange resources, the real value of the domestic currency increases and this is a factor in reducing the real exchange rate and worsening the country's export situation. In fact, in Iran, due to high inflation, governments have always tried to keep the exchange rate low to prevent price increases. The result of this type of intervention has been the inflexibility of the nominal exchange rate in response to economic changes and developments, which can be a factor in reducing the real exchange rate in recent decades in Iran.