بررسي روند برخي پارامترهاي اقليمي در سه استان ساحلي جنوب ايران و شناسايي مناطق داراي بيشترين تأثيرپذيري از تغيير اقليم

Investigating the trend of some climatic parameters in three south coast provinces of Iran, and identifying the areas most affected by climate change

تغيير اقليم و گرمايش جهاني به عنوان مهم‌ترين معضل زيست محيطي در حال وقوع است. بررسي روند متغيرهاي هواشناسي با هدف آشكارسازي تغيير اقليم در هر منطقه ضروري است. در اين پژوهش، روند متغيرهاي مربوط به دما (كمينه، كمينه مطلق، بيشينه، بيشينه مطلق و ميانگين) و بارش (بارش كل، فراواني روزهاي همراه با بارش و بيشينه بارش روزانه) در مقياس زماني سالانه مورد بررسي قرار گرفت. بررسي روند با استفاده از آزمون‌هاي ناپارامتري من-كندال و شيب سن در 15 ايستگاه همديد استان‌هاي هرمزگان، بوشهر و سيستان و بلوچستان كه در بازه زماني 2019-1987 داراي آمار كامل بودند، انجام شد. سپس نقشه‌هاي پهنه‌بندي روند تغييرات متغيرهاي اقليمي در نرم‌افزار Arc GIS تهيه شد. نتايج نشان داد 3 متغير دمايي شامل: كمينه، بيشينه و ميانگين دما در بيش‌تر مساحت منطقه، روند افزايشي معني‌دار داشته‌اند. فراواني وقوع روند افزايشي معني‌دار مربوط به متغيرهاي دما براي هر ايستگاه نشان داد كه ايستگاه‌هاي بندرعباس، جزيره كيش، زاهدان، زابل و ايرانشهر از 5 روند دمايي مورد بررسي، در 4 مورد روند افزايشي معني‌دار داشته‌اند. بارش كل در منطقه بدون روند معني‌دار، بيشينه بارش 24 ساعته تنها در ايستگاه بوشهر-ساحلي روند افزايشي معني‌دار و فراواني روزهاي همراه با بارش در بوشهر-ساحلي روند كاهشي معني‌دار داشته است. نتايج حاصل از آزمون شيب سن نشان داد كه در طول 33 سال بيش‌ترين ميزان تغيير متغيرهاي دمايي، مربوط به كمينه مطلق، به ميزان 3/59 درجه سانتي‌گراد و در جزيره كيش بوده است. بيشينه بارش در بوشهر-ساحلي 16/5 ميلي‌متر افزايش و فراواني روزهاي همراه با بارش 11 روز كاهش داشته است.

Climate change and global warming are occurring as the most important environmental problem. It is necessary to study the trend of meteorological variables in order to detect climate change in each region. In this study, the trends of variables related to temperature (minimum, absolute minimum, maximum, absolute maximum and average) and precipitation (total precipitation, frequency of days with precipitation and maximum daily precipitation) in the annual time scale were investigated. Trend analysis was performed using non-parametric Mann-Kendall and Sen's slope estimator in 15 synoptic stations of Hormozgan, Bushehr and Sistan and Baluchestan provinces, which had complete data in the period of 1987-2019. Then, zoning maps of climate variables trends were prepared in Arc GIS software. The results showed that 3 temperature variables including: minimum, maximum and average had a significant upward trend in most of the area. The frequency of occurrence of significant upward trend related to temperature variables for each station showed that the stations of Bandar Abbas, Kish Island, Zahedan, Zabol and Iranshahr had a significant upward trend in 4 of the 5 temperature trends studied. Total rainfall in the region showed no significant trend, maximum 24-hour rainfall had a significant increasing trend only in Bushehr-Coastal Station and the frequency of days with rainfall in Bushehr-coastal had a significant decreasing trend. The results of the Sen's slope estimator showed that during 33 years, the highest rate of change of temperature variables, related to the absolute minimum, was 3.59 ° C in Kish Island. The maximum rainfall in Bushehr-coastal increased by 16.5 mm and the frequency of days with rainfall decreased by 11 days.