واكنش دو رقم كلزا (.Brassica napus L) از نظر شاخص هاي رشد، عملكرد و اجزاي عملكرد به نحوه مصرف كود نيتروژن در دشت گنبد كاووس

Response of Two Rapeseed Cultivars (Brassica napus L.) in Terms of Growth Indices, Yield and Yield Components to Method of Nitrogen Fertilizer Application in Gonbad-e Qabus Plain

به­ منظور بررسي واكنش كلزا به­ نحوه استفاده از كود نيتروژن، آزمايشي به­ صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك­ هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سال زراعي 95-94 اجرا شد. فاكتور اول دو رقم كلزا (Hayola 401 و RGS003) و فاكتور دوم چهار نحوه اعمال تيمار كود نيتروژن به صورت سرك (F1: سه مرحله كوددهي به صورت پاي‌بوته، F2: سه مرحله محلول‌پاشي، F3: چهار مرحله كوددهي پاي‌بوته و F4: چهار مرحله محلول‌پاشي) بود. نتايج نشان داد كه بيشترين ارتفاع بوته در نمونه‌برداري دوم و سوم با اعمال تيمار F3 و با 144/8 و 161 سانتي‌متر به ­دست آمد. وزن خشك و سطح برگ در تمام مراحل نمونه‌برداري بيشترين مقدار از اعمال تيمار F3 حاصل شد. همين روند در مورد وزن خشك شاخه‌هاي جانبي نيز مشاهده شد، به ­طوري ­كه در مرحله سوم نمونه ­برداري بيشترين وزن خشك شاخه‌هاي‌جانبي با مقدار 59/4 گرم در بوته از اعمال تيمار F3 به دست امد. بيشترين عملكرد زيست توده و دانه از اعمال تيمار F3 به ­ترتيب با مقدار 1029 و 332 گرم در مترمربع به­ دست آمد. اعمال تيمار F3 در رقم هايولا 401 بيشترين تعداد خورجين (145 خورجين در بوته)، زيست توده (1105 گرم در مترمربع)، عملكرد روغن (121 گرم در متر مربع) و عملكرد دانه با مقدار 358 گرم در متر مربع را داشت. به­ طوركلي، نتايج نشان داد كليه شاخص­ هاي مورفولوژيكي و عملكردي بوته از تاثير چهارمرحله كوددهي پايه بوته حاصل شد كه رقم هايولا 401 واكنش مثبت بيشتري به اين نحو كوددهي را نشان داد.

In order to investigate the response of rapeseed to the application method of nitrogen fertilizer, a factorial experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications in the 2015-2016 crop season. The first factor was two canola cultivars (Hayola 401 and RGS003) and the second factor was four application method of nitrogen fertilizer treatment as F1: three stages fertilization in soil used, F2: three stages foliar spraying application, F3: four stages of fertilization in soil used and F4: four stages of fertilization as foliar spraying. The results showed that the highest plant height was obtained by applying F3 treatment with 144.8 and 161 cm per plant in the second and third sampling, respectively. The highest leaf dry weight and leaf area was obtain by application F3 treatment in all sampling stages. The same trend was observed for the dry weight of lateral branches, so that in the third stage of sampling, the highest dry weight of lateral branches with 59.4 g.plant-1 was obtained by consuming of F3 treatment. The highest biomass and grain yield were obtained from F3 treatment with 1029 g.m-2 and 332 g.m-2 respectively. The highest number of pod (145 pod per plant), biomass (1105 g.m-2), oil yield (121 g.m-2) and seed yield (358 g.m-2) was obtain from application F3 in Hayola 401 cultivar. In general, the results showed that all morphological and yield indices of the plant were obtained from application of nitrogen fertilizer in four stages at the soil used that Hayola 401 cultivar showed more positive response to this used method of fertilization.