مفهوم و ضمانت اجراي «اصول دادرسي» در آيين دادرسي مدني

The concept and sanction for "principles of procedure" in Civil Procedure

قانون‌گذار در صدر ماده يك قانون آيين دادرسي دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب در امور مدني مصوب 1379، آيين دادرسي مدني را مجموعه‌اي از «اصول و مقرّرات» معرفي كرده است. شقّ سوم از ماده 371 همين قانون نيز عدم رعايت «اصول دادرسي و قواعد آمره»را از موجبات نقض حكم فرجام خواسته در ديوان عالي كشور به شمار آورده است. مواد 18 و 19 قانون جديد شوراي حل اختلاف مصوب 1394 وتبصره‌هاي آن نيز به تبيين مهمترين مصاديق اصول، قواعد و تشريفات دادرسي اختصاص يافته است. «قاعده آمره»، «اصول» و «تشريفات دادرسي» سه كليد واژه مهم و از اقتضائات رسيدگي منضبط و نظام‌مند به دعاوي مطروحه اشخاص (اعم از دعاوي مدني و كيفري) مي‌باشند. از اين رو، رعايت آنها در تمام مقاطع و مراحل دادرسي لازم و ضروري مي‌نمايد. آنچه محوريت مقاله را شكل داده است بحث در خصوص تبيين مفهوم وضمانت اجراي اصول دادرسي است. فرع بر اين مباحث، بررسي نقش اصول دادرسي درفرآيند وضع و تفسير قانون موضوعه نيز مورد مداقه قرار مي‌گيرد. همچنين به جهت تأثير رعايت اين مفاهيم بر اعتبار آراي دادگاه‌ها، ضمانت اجراي نقض اين مفاهيم در فرآيند دادرسي مدني نيز مورد بررسي قرار خواهد گرفت.

The legislator has introduced the Civil Code as a collection of "principles and regulations" in the top of the article 1 of Civil Procedure Law of Public and Revolutionary Courts on Civil Affairs approved in 2000. Paragraph 3 of article 371 of the said law has also mentioned that violation of principles of procedure and customary laws could be the cause of violation of the appeal verdict requested in the Supreme Court. Articles 18 and 19 New Dispute Resolution Council Act approved in 2015, and the relevant notes have discriminated against the most critical examples of the procedure principles, regulations, and formalities. The customary laws, principles, and procedure formalities are three crucial keywords and the requirements of systematic dealing of the lawsuits of entities (whether civil or criminal lawsuits). Hence, everyone shall observe them in all phases of the procedure. The underlying axis of the present study is discussing the determination of the concept and sanctions of enforcement of the procedure principles. After that, analysis of the role of procedure principles in the process of codification of statutes is presented in the second step. Besides, because of the impact of observance of the concepts in the credit of votes of the courts, the sanction for violation of these concepts in the process of civil procedure is discussed.