اثر جايگزيني درآمد نفت با ماليات بر رفاه طول عمر با تأكيد بر نقش نهادهاي حاكميتي (الگوي نسل‌هاي همپوشان)

The Effect of Replacing Oil Revenue with Tax Revenue on lifetime Welfare by Emphasizing on the Role of Governing Institutions (The model of Overlapping Generations)

بهبود كيفيت نهادهاي كشور با جذب سرمايه­ گذاران، به ارتقاء سطح رشد، توسعه و رفاه‌ اقتصادي منجر مي‌شود. با اين وجود اين مسئله مطرح است كه بهبود كيفيت نهادي در كشور در حال‌توسعه متكي به درآمد حاصل از فروش منابع نفت، همچون ايران، چه تاثيري بر رشد و رفاه اقتصادي دارد. به دليل بين­ نسلي بودن درآمدهاي حاصل از سرمايه­ هاي طبيعي، عدالت حكم مي كند كه بهره‌برداري از اين منابع با توجه به حقوق بين ­نسلي صورت گيرد. از طرفي به دليل تأثيرپذيري قيمت نفت از تصميمات سياستي ساير دولت­ ها، كشورهاي نفت­خيز در پي يافتن درآمدهاي جايگزين مناسب هستند. يكي از موجه­ ترين منابع درآمدي دولت براي جايگزيني با فروش منابع‌طبيعي، درآمد مالياتي است. هدف مقاله حاضر تحليل اثر جايگزيني درآمد نفت با ماليات بر رفاه طول‌عمر در ايران، با توجه به كيفيت نهادها است. بنابراين الگوي اثر درآمد نفت بر شاخص ­هاي نهادي حكمراني‌خوب، به روش حداقل‌مربعات‌پويا طي سال‌‌هاي 1396-1375 برآورد و رابطه ­اي به شكل U معكوس بين سهم درآمد نفت از توليد با شاخص­ هاي نهادي، و رابطه مستقيم بين سهم درآمد ماليات از توليد با آن‌ها نتيجه گرفته شد. سپس اثر شاخص­ هاي نهادي بر رفاه طول‌عمر در قالب الگوي نسل­ هاي همپوشان و به روش معادلات به ظاهر نامرتبط برآورد شد. نتايج نشان داد كه برخي از شاخص­ هاي نهادي بر رفاه طول‌عمر اثر مثبت، برخي اثر منفي يا اثر معناداري نداشته ­اند. اجراي سناريوهايي براي جايگزيني درآمد نفت با ماليات نشان داد كه با اختصاص بخشي از درآمد نفت به صندوق توسعه ملي و افزايش ماليات بر دستمزد، رفاه طول‌عمر افزايش مي‌يابد.

Improving the quality of the institutions by attracting investors, will improve growth, development and welfare. However, it is questionable how the improvement of institutional quality in the developing country, which relies on oil resource's revenue, such as Iran, impact on economic growth and welfare. Due to the intergenerational nature of revenues from natural resources, justice dictates that the exploitation of these resources be done in accordance with intergenerational rights. On the other hand, because oil prices are influenced by the other governments policy, oil-rich countries are looking for alternative incomes. One of the justified sources to replace natural resources is tax revenue. The purpose of this article is to analyze the effect of replacing oil revenue with tax revenue, on lifetime welfare in Iran, with an emphasis on the institutions' quality. So the threshold model of oil revenue’s effect on institutions, using the DOLS method over the period 1996:1-2017:1, Estimated. The results show that there is an inverse U-shaped relationship between the share of oil revenue from GDP with all institutions, and the direct relationship between the share of tax revenue from GDP with them. The effect of institutions on lifetime welfare was estimated using OLG Model and SURE method. Some of the institutions had positive, some had negative or no significant effect on lifetime welfare. Scenarios to replace oil with tax revenue show that if reduced oil revenues in the state budget were deposited with the National Development Fund and be replaced by higher wage taxes, lifetime welfare will increase