تحليل و بررسي تحولات ارزش اثباتي سوگند در قوانين جزايي ايران

An Analysis and Review of the Evolution of the Probative Value of Oath in the Criminal Code of Iran

سوگند به عنوان دليل اثبات جرايم در حقوق جزاي ايران تحولات گسترده‌اي را پشت‌سرگذاشته است. قبل از انقلاب، سوگند منحصربه جرم‌انگاري سوگنددروغ در دعاوي حقوقي بود.پس از انقلاب،تا قبل از تصويب قانون مجازات اسلامي1392،منحصر به نفي يا اثبات قصاص و ديه بوده است و به صورت پراكنده در مواد مختلف آمده بود. اما تصويب قانون مذكور تحول بزرگي در نقش سوگند به عنوان دليل اثبات جرايم ايجاد كرد.اين مقاله به بررسي و تحليل تحولات ارزش اثباتي سوگند در قوانين جزايي ايران پرداخته است. بررسي‌هاحاكي از آنست كه نقش سوگند در ادله اثبات جرايم در طول تاريخ قانونگذاري ايران از قبل از انقلاب و تصويب قانون مجازات عمومي در سال1304تا سال1392تحولات زيادي داشته و بسيار توسعه يافته و نقش سوگند از انحصار در حوزه جرم‌انگاري سوگند دروغ، قبل از انقلاب و تأثير در نفي يا اثبات قصاص و ديه پس از انقلاب، به تأثير در نفي و يا اثبات قصاص، ديه، ارش و اثبات ضرر و زيان ناشي از جرم در سال1392توسعه يافته است. براي اولين ‌باردرقانون مجازات اسلامي1392، ادله اثبات جرايم در يك بخش به صورت مستقل تدوين شد و ده ماده به سوگند اختصاص يافت. با بررسي مواد ده‌گانه ابداعي قانونگذارشرايط حاكم بر سوگند براي اولين‌بار شناسايي و مورد بررسي قرار گرفت.

In the Iranian Criminal law, oath as evidence to prove crimes has undergone an extensive‌‌‌ evolution. Before‌‌ the‌‌ Revolution, oath was limited exclusively to criminalization of false oath in civil actions. After the Revolution and before the ratification of the Islamic Penal Code of 2013, it was solely recognized as a means of dismissal or proof of retaliation and blood money and was codified in different provisions in a scattered manner. However, enactment of the aforementioned Act led to significant changes regarding the role of oath as evidence to prove crimes. This article examines and analyzes the evolution in the probative value of oath in Iranian criminal law. Studies show that the role of oath as evidence for crimes during the history of Iranian legislation before the Revolution and the adoption of the General Penal Code from 1304 until 2013 has undergone many changes and experienced has witnessed much development. The restricted role of oath before the Revolution to the field of criminalization of false oath has expanded after the Revolution by its role in dismissing or proving the case for retaliation, payment of blood money, arsh, and damages caused by a crime according to an Act passed in 2013. In the Islamic Penal Code of 2013 for the first time, criminal evidence was codified independently in one section and ten articles were dedicated to the oath.By examining the ten innovative articles passed by the legislator, the conditions governing the oath were recognized and scrutinized for the first time.