پديد آورندگان :
پوراحمد، احمد دانشگاه تهران - دانشكدۀ جغرافيا - جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري، تهران، ايران , حاتمي نژاد، حسين دانشگاه تهران - دانشكدۀ جغرافيا - جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري، تهران، ايران , چرخان، شهرام دانشگاه تهران - دانشكدۀ جغرافيا - جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري، تهران، ايران
كليدواژه :
اسكان غيررسمي , نابرابري فضايي , توليد فضا , بورژوازي مستغلات , منطقۀ دو
چكيده فارسي :
دستيابي به توسعه، مستلزم برقراري تعادل در درون شهر مي‌باشد كه در قالب عدالت فضايي در شهر بروز مي‌كند. برقراري عدالت اجتماعي و به تبع آن عدالت فضايي راه‌حل بسياري از نارسايي‌ها و ناهنجاري‌ها در شهر است. در اين فرايند اسكان غيررسمي و نابرابري فضايي كانون بي ثباتي و تعارض محسوب ميشوند و به واسطة فرايندهاي مشابه به يكديگر مرتبط ميگردند. هدف اين مقاله، بررسي عوامل ساختاري موثر برشاخصهاي عدالت فضايي سكونتگاههاي غيررسمي منطقة دو تهران است كه با استفاده از روش‌هاي تحليل عاملي، آمار فضايي در محيط GIS، به مقايسة تطبيقي نابرابري فضايي محلات غيررسمي و تحليل شاخصهاي اجتماعي، اقتصادي و رفاهي-كالبدي اين محلات پرداخته است. نتايج نشان ميدهد كه محلات منطقة دو شهر تهران، به لحاظ برخورداري از شاخصهاي مورد بررسي در وضعيت مناسبي قرار ندارند. محلات شهرك غرب و پونك در بهترين وضعيت برخورداري و محلات اسلام آباد و فرحزاد در بدترين وضعيت برخوردري از شاخصهاي مطرح شده، قرار دارند. در مجاورت محلات كمبرخورداري مانند اسلامآباد و فرحزاد، در محلات برخوردار منافع عدهاي محدود و مرفه شكل گرفته، انگارهاي كه نشانگر مهندسي نسبتاً دقيق، علم، فن و معماري و ... مي‌باشد (توليد فضاي برآمده از رفاه). در مقابل، فضايي كه تنها براساس رفع نياز سادة تودة فقير شكل مي‌گيرد و هر روز در يك سير قهقرايي رو به زوال است (توليد فضاي برآمده از فقر)، به نابرابري هرچه بيشتر محلة اسلامآباد و فرحزاد و حتي كوهسار با محلات هم‌جوارشان دامن مي‌زند. اين مهم، نمايانگر اين است كه در محلات برخوردار همبودگي پول، سرمايه، قدرت، رانت و... بر فضا غالب شده و موجب شكل‌گيري فضاي نابرابر در كل منطقه و پهنه هاي هم‌جوار در ساختار فضايي منطقة دو مي‌شود.
چكيده لاتين :
Achieving development requires a balance in the city that manifests itself in the form of spatial justice in the city. Establishing social justice and spatial justice are the solution to many shortcomings and anomalies in the city. In this process, informal settlement and spatial inequality are considered as centers of instability and conflict which are related to each other through similar processes. This study aimed to investigate the structural factors affecting the spatial justice indicators of informal settlements in Tehran's District 2, through doing factor analysis, spatial statistics in the GIS environment, a comparative comparison of spatial inequality of informal neighborhoods, and analysis of social, economic and welfare-physical indicators of these neighborhoods. The results show that the neighborhoods of District 2 of Tehran are not in a good condition in terms of having the studied indicators. The neighborhoods of Shahra-Gharb and Punak are in the best condition and Islamabad and Farahzad are in the worst condition of the mentioned indicators. In contrast to the low-income neighborhoods such as Islamabad and Farahzad, in high quality neighborhoods, some prosperous people use different interests, which shows relatively precise engineering, science, technology, architecture, etc. (production of a space resulted from welfare). In contrast, a space that is formed only on the basis of simple needs of the poor is declining in every day (producing a space resulted from poverty), contributes to the increasing inequality of Islamabad, Farahzad, and even Kuhsar neighborhoods. This indicates that in some neighborhoods, the simultaneous existence of money, capital, power, rent, etc., dominates the space and causes the formation of unequal space in the whole region and adjacent areas in the spatial structure of District Two.
