پديد آورندگان :
حسن پوردهنوي، غلامرضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد تربت حيدريه - گروه علوم تربيتي , مؤمني مهموئي، حسين دانشگاه آزاد اسلامي واحد تربت حيدريه - گروه علوم تربيتي , زيرك، مهدي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تربت حيدريه - گروه علوم تربيتي , عجم، علي اكبر دانشگاه آزاد اسلامي واحد تربت حيدريه - گروه علوم تربيتي
كليدواژه :
واكاوي , برنامه درسي , برنامه درسي زايد , فني حرفه اي , كاردانش
چكيده فارسي :
مقدمه: غير اثربخش بودن آموزش‌ها يا برنامههاي درسي نامطلوب، زمينه پرورش افراد با صلاحيت هاي پايين را فراهم ميآورد. در اين ميان ارتقاء و كيفيت بخشي به برنامه هاي درسي موجود بسيار حائز اهميت است. هدف پژوهش واكاوي ابعاد برنامه درسي زايد دوره متوسطه دوم آموزش فني حرفه‌اي شاخه كاردانش بود.
روشها: تحقيق حاضر از نظر ماهيت پژوهش كيفي و از حيث نوع مطالعه تحليل محتوا بود. براي دست‌يابي به اجماع نظر متخصصان از مصاحبه نيمه ساختارمند به روش نمونه‌گيري گلوله برفي استفاده شد كه اشباع نظري در مصاحبه 11 محرز گرديد. سپس با استفاده از تحليل محتواي كيفي استقرايي داده‌هاي حاصل از مصاحبه ها كدگذاري شد و در نهايت با نرم افزار كيفي مكس كيودا 12 مدل و ابعاد برنامه درسي زايد استخراج گرديد.
نتايج: مدل به دست آمده شامل ابعاد و مؤلفه‌هاي محتوا (محتواي دانشي، مهارتي و نگرشي)، ويژگي‌هاي ساختاري (حرفه‌اي گرايي، حمايت گرايي، تمركز، رسميت، سياست گرايي و پيچيدگي)، فضاي آموزشي (امكانات آموزشي، وسايل كمك آموزشي، منابع مالي، شبكه ارتباطي و محيط آموزشي)، ويژگي‌هاي فراگيران (توانايي انگيزشي، توانايي ذهني، توانايي شناختي، توانايي فني و توانايي نيل به هدف)، ويژگي‌هاي ياددهندگان (خلاقيت، توانايي علمي، توانايي انگيزشي و ويژگي شخصيتي) و فرايندهاي آموزشي (نيازسنجي نامطلوب، طراحي، اجرا و ارزشيابي) هستند.
نتيجه گيري: يافته هاي پژوهش حاكي از آن است كه ابعاد و مؤلفه‌هاي گوناگوني در پيدايش و شكل‌گيري برنامه درسي زايد وجود دارد. اين نوع از برنامه درسي به طور نسبي در همه دوره‌ها و مقاطع تحصيلي از آموزش متوسطه شاخه كاردانش گرفته تا آموزش عالي حتي دوره‌هاي علوم پزشكي نيز مي‌تواند وجود داشته باشد.
چكيده لاتين :
Introduction: Undesirable teachings or curriculum, pave the way for training
unqualified people. Among these, improving available curriculum are very significant.
The present study aims to analyze scrap learning dimensions in technical and vocational
training (work & knowledge branch) senior high schools. The study uses a qualitative
approach.
Methods: The present study was qualitative in nature and in terms of the type of study
it was content analysis. To achieve the experts’ consensus a semi-structured interview
through a snowball sampling technique was used. Theoretical saturation was found
during the 11th interview. Having used a qualitative content analysis technique, the
researchers encoded the data obtained from the interviews and elicited the model and
dimensions of scrap learning dimensions by using MAXQDA 12.
Results: The proposed model includes such dimensions and components as content
(knowledge, skill, attitude), structural characteristics (professionalism, protectionism,
concentration, formality, politicization, complexity), educational context (educational
facilities, educational aids, financial resources, communication network, educational
environment), learners’ characteristics (motivational ability, mental ability, cognitive
ability, technical ability, the ability to achieve a goal), instructors’ characteristics
(creativity, scientific ability, motivational ability, personality trait) and educational
processes (inappropriate need assessment, designing, implementation, evaluation).
Conclusion: Findings of the study indicated that there are a variety of dimensions and
components which create and form the scrap learning. This type of curriculum can exist
partially in all educational courses and levels ranging from work and knowledge high
schools to higher education, even medical sciences.
