بهينه سازي تقاضاي بنزين ازطريق نظام قيمت گذاري و بهبود كارايي موتورخودروها (در چارچوب الگوي خودرگرسيوني با وقفه‌هاي توزيعي و مدل تصحيح خطا در دوره زماني 1366 تا 1395)

Optimization of petrol demand through pricing system and improving the efficiency of car engine (in the framework of autoregressive model with distribution intervals and error correction model in the period 1988 to 2016)

مصرف بنزين در ايران داراي متوسط رشد سالانه 2.8درصد طي سال‌هاي 95- 1366 بوده‌است. شناخت درست از عوامل موثر بر مصرف بنزين در كوتاه‌مدت و بلند‌مدت مي‌تواند زمينه را براي اتخاذ سياست‌هاي مناسب در اين حوزه فراهم آورد. ارتقاي كارايي و اصلاح الگوي مصرف ، امري ضروري براي پاسخگويي به تقاضاي روزافزون مصرف بنزين مي‌باشد كه در سياست‌هاي كلي اقتصاد مقاومتي مورد تاكيد واقع شده است. در اين مقاله به بررسي تاثير متغيرهاي قيمت واقعي بنزين، متوسط درآمد واقعي خانوار و كارايي موتور خودروها در قالب يك مدل اقتصـادسنجي و با استفاده از روش مدلسازي سري زماني در ايران طي دوره 95- 1366 پرداخته شده‌است. مدل برآورد شده با استفاده از الگوي خودرگرسيوني با وقفه‌هاي توزيعي و مدل تصحيح خطا مي‌باشد. نتايج برآورد حاكي از آن ‌است كه از ميان متغيرهاي به‌كار رفته، مصرف بنزين با قيمت واقعي بنزين و كارايي موتورخودروها رابطه معكوس دارد، و نيز با متوسط درامد واقعي خانوار رابطه مستقيم دارد. با توجه به نتايج به دست آمده ، تاثير1 درصد بهبود در كارايي موتور خودروها در كاهش مصرف سوخت، 17 برابر بيشتر از 1 درصد افزايش در قيمت واقعي بنزين در كاهش مصرف سوخت مي‌باشد.

petrol consumption in Iran has an average annual growth of 2.8 percent during the years 1988 - 2016.A good understanding of effective factors on petrol consumption in the short - term and long term can pave the way for the adoption of appropriate policies in this area. Promoting performance and modification of consumption patterns is essential to respond to an increasing demand for gasoline consumption, which has been emphasized in the overall policies of the resistance economy.In this paper, the effect of variables of real petrol price, average real household income and car engine efficiency in the form of an econometric model using time series modeling in Iran during the period 1988-2016 has been studied.The model is estimated using the autoregressive model with distributed intervals and the error correction model. The results show that among the variables used, petrol consumption is inversely related to the actual price of gasoline and the efficiency of motor vehicles, and is also directly related to the average real household income. According to the results, the effect of 1% improvement in car engine efficiency in reducing fuel consumption is 17 times more than 1% increase in real petrol price in reducing fuel consumption.