تحليلي بر نقش فضاهاي نيمه باز در معماري بومي مسكوني شهر رشت جهت بهره-گيري از تهويه طبيعي

An analysis in half-opened spaces in residential vernacular architecture of Rasht to use natural ventilation

مقدمه: در اين تحقيق بخشي از ساختار بومي معماري مسكن بومي شهر رشت از منظر نحوه­ ي استفاده از تهويه ­ي طبيعي براي مقابله با رطوبت بالاي هوا و نوع برخورد با شرايط سخت و دشوار محيطي مورد بررسي قرار گرفته است. از آنجا كه اين شهر در اكثر روزهاي سال داراي رطوبت بالاتر از حد آسايش مي­باشد، راهكارهاي مواجهه با اين رطوبت بسيار حائز اهميت هستند. فضاهاي نيمه باز در اين اقليم، نقش موثري در ايجاد تهويه و كاهش رطوبت دارند؛ هدف پژوهش: از همين رو شناخت الگوي بهينه­ ي اين فضاها براي ايجاد بيشترين ميزان تهويه، هدف اين تحقيق مي­باشد. روش­شناسي تحقيق: روش تحقيق در اين پژوهش، توصيفي-تحليلي مي­باشد و اطلاعات و داده ­ها با استفاده از مطالعات اسنادي، ميداني و نرم_افزارهاي Climate، Weathertool و Meteonorm گردآوري شده و توسط نرم افزار Fluent تحليل مي­گردند. قلمرو جغرافيايي پژوهش: در اين راستا ابتدا شرايط آب و هوايي در ماه ­هاي مختلف سال در شهر رشت، مورد بررسي قرار مي­گيرد. يافته­ ها و بحث: پس از بررسي ويژگي­هاي مسكن بومي اين شهر و تعريف يك دسته­بندي از نظامات توده و فضا و فضاهاي نيمه ­باز، به تحليل نقش فضاهاي نيمه­باز در ايجاد تهويه­ ي طبيعي پرداخته مي­شود. بدين صورت كه الگوي جريان باد و تهويه­ ي طبيعي در دو گونه­ ي غالب فضاهاي نيمه باز مسكن بومي شهر رشت توسط نرم­ افزار Fluent تحليل گشته و الگوي بهينه معرفي مي­شود. نتايج: نتايج بررسي چندين خانه ­ي مسكوني در بافت بومي شهر نشان مي­دهد كه نظام توده و فضا و ايوان­ ها به عنوان فضاهاي نيمه باز، نقش مهمي در پايداري اقليمي معماري و مقابله با رطوبت هوا دارد.

In this research, a part of Rasht’s residential vernacular architecture has been analysed to use natural ventilation against the high humidity. The solutions to confront with this humidity is important because of rasht’s high humidity in most months of year. Half-opened spaces have very important role to reduce humidity. so it is necessary to anderstand the best type of these spaces to use more natural ventilation. Research methodology is descriptive- analytic and information was gathered throw documents and observation. This information was analysed with software. In this regard Rasht’s climate information in different months of year had been analysed with software, different forms of half-opened spaces were sorted, characters of vernacular architecture in Rasht’s old house were gathered and the role of half-opened spaces to use natural ventilation was analysed. The sample of wind flow and natural ventilation in two old houses of Rasht was analysed with Fluent software and the best sample was suggested. The results shows that Eyvans as half-opened spaces have an important role to reduce humidity and use natural ventilation.