پديد آورندگان :
مسعودي فر، پويان دانشگاه تهران - گروه مديريت پروژه و ساخت , مصلي نژاد، عباس دانشگاه تهران - دانشكده حقوق و علوم سياسي - گروه علوم سياسي , عزيزي، مجتبي دانشگاه تربيت مدرس تهران - دانشكده هنر - گروه مديريت پروژه و ساخت
كليدواژه :
برنامه ريزي استراتژيك سبد پروژه , برنامه ريزي سبد پروژه , پورتفوليوي پروژه , مدل پورتفوليو , مديريت سبد پروژه
چكيده فارسي :
هدف: با توجه به اينكه برنامه‌ريزي سبد پروژه، اقدامي استراتژيك در سازمان‌هاي پروژه‌محور محسوب مي‌شود، اجراي صحيح آن به پيروي از مراحلي ساختاريافته نيازمند است. اين پژوهش بر آن است كه با شناسايي عوامل مؤثر بر برنامه‌ريزي استراتژيك سبد پروژه به‌ويژه خلأهايي كه چارچوب‌ها و مدل‌هاي پيشين به آن توجه نكرده‌اند، چارچوبي مرحله‌بندي شده براي اجرا ارائه كند.
روش: در اين پژوهش با به‌كارگيري روش تحليل مضمون، ابتدا مضامين مربوطه از ادبيات موضوع شناسايي و سپس مضامين شناسايي‌شده در قالب شبكه مضامين تحليل شدند. در مرحله بعد، اين يافته‌ها به‌روش دلفي و همچنين مصاحبه با 12 نفر از خبرگان به‌روش گلوله برفي بررسي و تأييد شدند. در ادامه، چارچوب اوليه‌اي براي برنامه‌ريزي استراتژيك سبد پروژه تهيه و با تكرار فرايند دلفي و اخذ نظر خبرگان، در نهايت به‌صورت چارچوب ارائه شده تكميل شد.
يافته‌ها: در اين پژوهش براي برنامه‌ريزي استراتژيك سبد پروژه 12 مضمون پايه، 4 مضمون سازمان‌دهنده و 1 مضمون فراگير شناسايي شده است. بر مبناي عناصر سازمان‌دهنده، عناصر كليدي برنامه‌ريزي استراتژيك سبد پروژه عبارت‌اند از: 1. سناريو‌محوربودن برنامه‌ريزي استراتژيك سبد پروژه، 2. تعيين چشم‌اندازهاي واگرا از آينده پورتفوليوها، 3. ترسيم مسير تغييرات سبد از گذشته به امروز و آينده در قالب نقشه راه، 4. پايش و تحليل هم‌زمان تغييرات در سناريوها و وضعيت سبد به‌عنوان مبناي برنامه‌ريزي مجدد پورتفوليو.
نتيجه‌گيري: بر مبناي عناصر كليدي برنامه‌ريزي استراتژيك سبد پروژه و يافته‌هاي ديگر پژوهش، پژوهشگر چارچوبي «مفهومي»، «فراينـدي» و «توصيفي ـ تجـويزي» براي برنامه‌ريزي استراتژيك سبد پـروژه ارائه داد و به‌كارگيري آن را در اين شش گام تشـريح كرد: 1. مستندسازي پيشينه سبد پروژه؛ 2. مستندسازي وضع موجود (كنوني) سبد پروژه؛ 3. تعيين چشم‌اندازهاي سبد پروژه در قالب سناريوهاي مختلف؛ 4. تهيه نقشه راه براي حركت از وضع كنوني به وضع چشم‌انداز سبد؛ 5. ارزيابي تحقق سناريوها و 6. پايش، تحليل و برنامه‌ريزي مجدد سبد.
چكيده لاتين :
Objective: As project portfolio strategic planning (PPSP) is a strategic action in project-based organizations, its execution needs to be followed by structured stages. Via identifying the effective elements on (PPSP), especially the missed elements in previous models, the present study aimed to propose a step-based framework for execution.
Methods: This research utilized thematic analysis to identify the related themes from the literature. The themes were then analyzed by forming a thematic network. Next, by conducting interviews with 12 selected experts, using the snowball method, the obtained findings were reviewed and verified by the Delphi process. A framework for PPSP was developed based on the organizing themes and again verified by experts, repeating the Delphi process. The process was eventually completed by presenting a framework.
Results: This study identified 12 basic themes, 4 organizing themes, and one global theme for PPSP. Based on the organizing themes, key elements of PPSP included: 1) Necessity of scenario-based approach in PPSP, 2) Determining divergent visions for future of portfolios, 3) Drawing the portfolio changes path from past to present and future in the form of a roadmap, and 4) Monitoring and analyzing both changes in scenarios and portfolio status simultaneously as a basis for portfolio preplanning.
Conclusion: Based on the key elements of PPSP and other findings of this research a "conceptual", "process-based" and "descriptive-prescriptive" framework for PPSP was offered and its conduction was explained in six steps: 1) Documenting project portfolio history, 2) Documenting project portfolio current status, 3) Determining project portfolio visions in different scenarios, 4) Preparing a roadmap to move from current status towards vision status, 5) Assessing realization of scenarios, and 6) Monitoring, analyzing, and preplanning the portfolio.
