سياست تركيه در مناقشۀ قره‌باغ

Turkey’s Policy in the Karabakh Dispute

روابط تركيه و جمهوري آذربايجان يك سال پس از جنگ دوم قره‌باغ ‌ابعاد پيچيده‌اي از نظر نظامي، سياسي و منطقه‌اي به خود گرفته ‌است. در اين مدت، برگزاري چند مرحله رزمايش مشترك نظامي ميان تركيه و جمهوري آذربايجان توجه محافل رسانه‌اي را به خود جلب كرده و موجب دغدغۀ امنيتي برخي كشورهاي همسايه شده است. رويارويي نظامي پاييز 2020 ميان ارمنستان و جمهوري آذربايجان منجر به آزادسازي شهرها و مناطقي از اين كشور گرديد كه سه دهه در تصرف ارمنستان بودند. هرچند اين جنگ به مناقشۀ اصلي قره‌‌‌‌‌‌‌‌باغ پايان نداد. اما ارمنستان كنترل مستقيم بر قره‌باغ كوهستاني را از دست داد. در مناقشۀ قره‌باغ، نقش تركيه در حمايت از جمهوري آذربايجان براي ورود به جنگ جديد با ارمنستان تعيين‌كننده بود. اين سياست آنكارا، توجه‌ها را به اهداف تركيه در حمايت از جمهوري آذربايجان در جنگ با ارمنستان جلب كرد. سياست خارجي تركيه از سال2016 به بعد و پس از مداخلات نظامي در سوريه، بعدي تهاجمي به خود گرفته است. به نظر مي‌رسد كه حمايت‌هاي تركيه از جمهوري آذربايجان در مناقشۀ قره­باغ و روند تحولات پس از آن تداوم همان سياست نظاميگري آنكارا در محيط پيراموني است. پژوهشگران مقاله بر اين باور هستند كه تركيه با ورود غيرمستقيم به مناقشۀ قره­باغ به‌دنبال گسترش «نفوذ» و افزايش «قدرت نسبي» خود در قفقاز جنوبي و آسياي مركزي است. در بررسي نظري جنبه‌هاي سياست خارجي درگيرانۀ تركيه در مناقشۀ قره­باغ و پاسخ به پرسش پژوهش، از نظريۀ واقع­گرايي و به‌ويژه واقع­گرايي تهاجمي بهره گرفته شده است.

Turkey-Azerbaijan relations, a year after the 2nd Karabakh War, has taken complicated military, political and regional dimensions. Holding several joint military drills between Turkey and Azerbaijan has drawn attention of media circles and caused security concerns for some neighboring countries. In the Karabakh dispute, Turkey’s role in support of Azerbaijan for entering a new war with Armenia was deciding. This policy makes question about Turkey’s goals in supporting Azerbaijan in the war with Armenia. Turkey’s foreign policy since 2016 onward and after military interference in Syria has taken an aggressive aspect. It seems that Turkey’s support for Azerbaijan in the Karabakh dispute and the pace of events afterwards, are the continuation of the policy of militarism in surrounding perimeter. The authors of the present article believe that by indirect interference in the Karabakh dispute, Turkey pursues expansion of influence in the South Caucasus and Central Asia. In examination of Turkey’s foreign policy in the Karabakh dispute, realism and aggressive realism in particular are the theoretical bases.