تاريخچه رسوب گذاري- دياژنزي و چينه نگاري سكانسي بخش بالايي سازند سروك (كرتاسه) در ميادين هيدروكربوري مركز و جنوب فروافتادگي دزفول، جنوب باختر ايران

Depositional–diagenetic history and sequence stratigraphy of the Sarvak formation in hydrocarbon fields of the central and southern Dezful Embayment

توالي‌هاي كربناته بخش بالايي سازند سروك به سن سنومانين - تورونين كه در بخش ­هاي مختلف جنوب­ باختري ايران و خليج فارس نهشته شده ­اند، يكي از مهم­ترين مخازن هيدروكربني در جهان به ­شمار مي­روند. به منظور بررسي تاريخچه رسوب­ گذاري و دياژنزي سازند سروك در ميدان­هاي هيدروكربوري واقع در بخش­ مركزي و جنوبي فروافتادگي دزفول، مطالعه پتروگرافي بر روي مغزه ­هاي حفاري و برش­هاي نازك ميكروسكوپي تهيه­ شده از اين سازند در 6 چاه از 5 ميدان انجام گرديد. مطالعات رخساره­اي منجر به شناسايي 14 ريزرخساره رسوبي گرديد. اين ريزرخساره ­ها در شش مجموعه رخساره­اي شامل حوضه، رمپ بيروني، رمپ مياني، لاگون درياي باز، پشته­ هاي زيرآبي و لاگون محصورشده دسته ­بندي شدند. بر اين اساس، محيط رسوب­گذاري سازند سروك در ميدان­هاي مطالعه­شده، رمپ كربناته هم ­شيب پيشنهاد شده است. مهم­ترين فرايندهاي دياژنزي شناسايي­شده در اين پژوهش شامل انحلال، سيماني­شدن، دولوميتي ­شدن، دولوميت­زدايي، سيليسي شدن، نوشكلي، تراكم و شكستگي بوده كه طي مراحل مختلف دياژنز دريايي، جوي (ائوژنتيك و تلوژنتيك) و دفني كم­ عمق تا عميق ايجاد شده­اند. بررسي­هاي چينه ­نگاري سكانسي منجر به شناسايي دو سكانس رسوبي رده سوم در بخش مورد مطالعه از سازند سروك (سنومانين - تورونين) گرديد و ارتباط رخساره­ ها و فرايندهاي دياژنزي با جايگاه ­هاي سكانسي مورد بررسي قرار گرفت.

Cenomanian–Turonian carbonate sequences of the upper Sarvak Formation are among the most important hydrocarbon reservoirs of the Zagros area in SW Iran. Depositional and diagenesis histories were investigated using the petrographic studies of core samples and thin sections of this formation in 6 wells from 5 oilfields located in central and southern parts of the Dezful Embayment. Facies analysis has resulted in the recognition of 14 microfacies that are grouped into six facies associations (basin, outer ramp, middle ramp, open marine lagoon, shoal, and restricted lagoon), according to their facies characteristics and comparison to the standard microfacies models. A homoclinal ramp model was proposed as depositional setting of the Sarvak Formation. Important diagenetic alterations of this formation include dissolution, cementation, dolomitization, de-dolomitization, silicification, neomorphism, compaction, and fracturing. They represent a paragenetic sequence of marine, meteoric (eogenetic and telognetic), and shallow- to deep burial realms. Sequence stratigraphic interpretations resulted in the differentiation of two (third-order?) depositional sequences in the upper Sarvak Formation (mid Cenomanian – early Turonian). Finally, facies characteristics and diagenetic alterations are interpreted in a sequence stratigraphic framework.