بررسي ماكروسكوپيك و ميكروسكوپيك خاصيت ضد چسبندگي عسل و كورتيكواسترييد متعاقب جراحي تجربي در حفره شكمي خرگوش

Comparison macroscopic & microscopic of anti-adhesion properties of honey and corticosteroids following experimental surgery in rabbit abdominal cavity

زمينه و هدف: مقايسه اثرات استفاده داخل صفاقي عسل و كورتيكواستروييدها جهت ممانعت از تشكيل چسبندگي داخل شكمي پس از جراحي مواد و روش ها : تعداد 24 سر خرگوش تحت لاپاروتومي قرار گرفته و سطح سروزي كولون نزولي با مالش 100 مرتبه تامپون خشك تخريش شده و روي ديواره شكم تعداد 10 برش موازي ايجاد گرديد. سپس خرگوش ها به چهار گروه 6 عددي تقسيم گرديدند. 1-گروه شاهد: 5 ml نرمال سالين – 2-گروه كورتيكو استروييد (دگزامتازون) : 4/5 ml نرمال سالين + 0/5 دگزامتازون - 3-گروه عسل: ml5 عسل – 4-گروه عسل و دگزامتازون : ml 4/5 عسل + ml 0/5 دگزامتازون به داخل شكم ريخته شد. و پس از 21 روز خرگوش ها به صورت بي درد آسان كشي شده و بعد از كالبدگشايي درجه چسبندگي به صورت ماكروسكوپي تعيين شده و نمونه بافتي برداشت گرديد. نتايج : در گروه شاهد درجه بالايي از چسبندگي مابين ديواره شكم و ارگان ها مشاهده شد. در گروه كورتيكواستروييد (دگزامتازون) چسبندگي ها به صورت باندهاي باريك و كمي مقاوم مابين اعضاي داخلي رويت شده و در گروه عسل و عسل – دگزامتازون نيز چسبندگي بسيار اندكي به صورت باندهاي بسيار نازك، سست و محدود مشاهده گرديد. همچنين از نظر تشكيل فيبروز تفاوت معني داري بين گروه 3 و 4 با گروه 1 و 2 رويت گرديد. بحث و نتيجه گيري : استفاده داخل صفاقي از عسل و دگزامتازون, سبب كاهش چسبندگي هاي داخل شكم پس از جراحي حفره بطني در مدل خرگوش مي گردند. اما عسل اثرات مطلوب تري نسبت به دگزامتازون در جهت ممانعت از تشكيل چسبندگي ها و همچنين كاهش واكنش هاي التهابي داخل حفره صفاق از خود نشان داد.

Background : This study compares the effects of intraperitoneal use of honey and dexamethasone to prevent the formation of intra-abdominal adhesions after surgery in rabbits. Methods: A total of 24 New Zealand white rabbits underwent laparotomy. To create adhesions in the abdomen, the serous surface of the descending colon was rubbed 100 times with a dry tampon so that patchy spots appeared on its surface. Then, 10 parallel incisions with a length of 3 cm were made on the left wall of the abdomen. At this stage, the rabbits were divided into four equal groups of 6. In group 1 (control)an amount of 5 ml of normal saline - group 2 (dexamethasone)an amount of 5.4 ml of normal saline + 0.6 mg / kg dexamethasone (0.5 ml) - in group 3 (honey)an amount of 5 ml of honey and in group 4 (Honey - Dexamethasone) 4.5 ml of honey + 0.6 mg / kg dexamethasone (0.5 ml) was poured into the abdominal cavity. The rabbit's abdominal muscles and skin were then sewn normally and cared for 21 days. After 21 days, all rabbits were sacrificed painlessly by anesthesia injection and after necropsy the degree of intra-abdominal adhesions was determined macroscopically. Then, for histopathological examinations and determination of fibrosis, a tissue sample was taken from the abdominal wall and colon. Results: The control group showed a high degree of adhesion between the abdominal wall and organs as well as large masses of adhesion. In the dexamethasone group, the adhesions were thick and narrow bands between the internal organs of the abdomen. In the honey and honey-dexamethasone groups, very little adhesions (up to two rabbits) were observed in the form of very thin and limited bands. Conclusion: The results of this study show that intraperitoneal use of honey and dexamethasone reduces intra-abdominal adhesions after surgery in rabbits. But honey is more effective than dexamethasone to prevent adhesions and reduce peritoneal inflammatory reactions as well as wound healing.