طراحي ساختار سازماني منطبق با فعاليت هاي كاركردي مسجد

Designing organizational structure in accordance with the functional activities of the mosque

مسجد مهمترين نهاد ديني در اسلام است. از سده هاي نخستين اسلام در عموم مجامع اسلامي مسجد به عنوان شاخص ترين و بارزترين نهاد اسلاميت تجلي داشته است. از اين روي توجه به توسعهي سخت افزاري و نرم افزاري مسجد به عنوان يك ابزار مهم و جريان ساز رشد و تعالي، متناسب با اقتضايات زمان با هدف حفظ جايگاه استراتژيك آن در جامعه امري ضروري است. به نظر مي رسد مسجد در جهت سازگاري با اقتضايات و پاسخگويي به نيازهاي جديدي كه منبعث از شيوه هاي تفكر جديد است، نيازمند تحول ساختاري در نحوه اجراي موثر كاركردهاي خود است. با درك اين مهم، تحقيق حاضر با استفاده از داده هاي حاصل از منابع كتابخانه اي و روش كيفي تحليل محتواي مضموني، ابتدا به استخراج كاركردهاي نو و متناسب با مقتضيات زمان در قالب كاركردهاي امروزي مسجد مبادرت نموده و سپس به كمك ادبيات تحقيق و يافته ها، به ارايه ساختاري متناسب با اين كاركردها پرداخته است. با توجه به ماهيت مردمي و داوطلبانه مسجد، ساختار پيشنهادي براي مسجد، نوعي ادهوكراسي است كه داراي هفت گروه كاري در قالب كاركردهاي عبادي- نيايشي، اجتماعي، فرهنگي- تبليغي، اقتصادي، علمي- آموزشي، نظامي- سياسي و پشتيباني است.

The mosque is the most important religious institution in Islam. At the first centuries of Islam in the Islamic community, the mosque as the most prominent institution of Islam has been manifested. Therefore, it is necessary to pay attention to the development of the hardware and software of the mosque as an important and driving tool of growth and excellence, commensurate with the requirements of the time in order to maintain its strategic position in society. The mosque seems to require a structural change in the way it performs its functions effectively in order to adapt to new needs and respond to new needs stemming from new ways of thinking. Understanding this importance, the present study, using data from library sources and the qualitative content analysis method, first extracts new functions that fit the needs of the time in the modern mosque's functions and then with the help of research literature and findings has provided a structure appropriate to these functions. Due to the popular and voluntary nature of the mosque, the proposed structure for the mosque is a kind of adhocracy that has seven working groups in the form of worship-worship, social, cultural-propaganda, economic, scientific-educational, and military-political and support functions.