تحليل نظام اداري ايران در آثار ادبي و تاريخي عصر قاجار براساس مدل سالا ريگز

پژوهش حاضر از نوع پژوهش بينارشته اي ( ادبيات، تاريخ و جامعه شناسي) است. پرسش اين نوشتار اين است كه براساس داده هاي منتج از منابع ادبي (سياحتنامه ابراهيم بيگ، كتاب احمد و تمثيلات آخوندزاده) و تاريخي (حقايق الاخبار ناصري و شرح زندگاني من) عصر قاجار، نظام اداري اين دوره تا چه حد تناسبي با مولفه هاي مدل سالا ريگز دارد؟ روش تحقيق، روش توصيفيتحليلي منابع ادبي و تاريخي در زمينه ساختار نظام اداري عصر قاجار و تكنيك جمع آوري داده ها فيش برداري از متون است. بررسي اجمالي منابع ادبي و تاريخي اين عصر نشان مي دهد كه با توجه به تاخير در شكل گيري دولت ملي در ايران و در نتيجه تاخير در توسعه نظام اداري به مثابه ابزار و ماشين اداري دولت، مولفه هاي مدرن مدل سالا ريگز حضور تاريخي لازم را در نظام اداري ايران عصر قاجار ندارد بلكه با تلفيقي از حضور مولفه هاي سنتي و مدرن ضمن غلبه مولفه هاي سنتي مواجه هستيم. نتيجه نهايي اينكه، با مرور آثار ادبي و تاريخي عصر قاجار مي توان گفت كه وضعيت نظام اداري در ايران بويژه در دوره قاجار با توجه به پيشينه فرهنگي، اجتماعي و تاريخي جامعه ايران و حضور دو قدرت خارجي روس و انگليس كه مداخله گران موثري در نظام ترتيبات حكومتي و اداري ايران بودند انطباق بيشتري با مولفه هاي آسيب شناسانه مدل سالا ريگز دارد.