موقعيت اقدام راهبردي گام نخست تدوين سياست همسايگي بهينه

در سياست خارجي فعال و پويا شناخت صحيح و مبتني بر رهيافت‌هاي علمي، ركني غير قابل بحث است، از اين رو مسائل سياست همسايگي جمهوري اسلامي ايران در محيطي با ويژگي‌هاي منحصربه‌فرد ژئواستراتژيك، ژئواكونوميك و ژئوكالچري، خارج از اين چارچوب نخواهد بود. همسايگان ايران مشتمل بر 15 كشور در حدود27409كيلومتر مربع وسعت، 707ميليون نفر جمعيت و  3238 ميليارد دلار توليد ناخالص داخلي است كه نشان از ظرفيتي شگرف در صورت شناخت الزامات راهبردي مبتني بر تعيين موقعيت اقدام است. چنين ظرفيتي، اهميت سياست همسايگي پويا و اثرگذار را براي كشورمان آشكار مي‌سازد. در فضاي پيراموني ايران روسيه در شمال، تركيه در غرب، عربستان در جنوب و پاكستان در شرق قابليت بيشتري براي اثرگذاري بر تعاملات و مختصات روابط منطقه اي دارند. از اين رو لازم است موقعيت اقدام ايران مبتني بر نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصتها و تهديدها متناسب با هر يك از بازيگران مورد بررسي قرار گيرد. اين مقاله با رويكرد توصيفي تحليلي با بهره گيري از روش SWOT  در پي شناخت نقاط ضعف، قوت، تهديد ها و فرصتهاي ايران در مواجهه با قدرتهاي اصلي منطقه و تعيين موقعيت اقدام راهبردي در راستاي سياست گذاري همسايگي بهينه است. يافته ها نشان مي دهد متاثر از شرايط مختلف داخلي و خارجي و در  وضعيت كنوني ايران در سپهر همسايگي خود و به ويژه در ارتباط با كشورهاي اصلي منطقه بيشينه در موقعيت تدافعي  است.