توافق‌نامه‌هاي ‌بين‌المللي و ‌منطقه‌اي محيط زيست، زمينه‌ساز تعامل ايران با همسايگان

توافق‌نامه‌هاي ‌بين‌المللي و ‌منطقه‌اي نه تنها در زمينۀ حفظ محيط زيست مي‌تواند مؤثر باشد، بلكه زمينۀ مناسبي براي همكاري‌هاي كشور‌‌ها فراهم مي‌كند. تاكنون حدود ۲۸۰ توافق‌نامۀ ‌بين‌المللي و ‌منطقه‌اي در زمينۀ حفاظت محيط زيست و مسائل مرتبط با آن منعقد شده است كه از اين ميان حدود ۷۰ توافق‌نامه و پروتكل جنبۀ جهاني داشته و بقيۀ آن‌ها ‌منطقه‌اي است. در اين مقاله مي‌خواهيم ضمن برشمردن مهم‌ترين توافق‌نامه‌هاي محيط زيستي كه ايران به عضويت آن‌‌ها در آمده است، چگونگي استفاده از فرصت‌‌هاي ايجادشده  در گسترش تعاملات ميان ايران و همسايگان را تشريح كنيم. اجراي اين توافق‌نامه‌‌ها نه تنها به حفظ اكوسيستم و منابع طبيعي منطقۀ ما كمك مي‌كند، بلكه مي‌تواند بستر مناسبي براي ‌‌ديگر همكاري‌‌ها در زمينۀ اقتصادي، علمي، اكوتوريسم و حتي سياسي‌امنيتي فراهم سازد. بررسي‌‌ها نشان مي‌دهد منافعي كه همسايگان از برخورداري از محيط زيست سالم كسب مي‌كنند يا ضررهايي كه در اثر تخريب محيط زيست بر آنان تحميل مي‌شود، انگيزۀ مناسبي خواهد بود تا ضمن الزام به رعايت توافق‌نامۀ محيط زيستي مشترك، زمينۀ لازم براي ايجاد صندوق ‌بين‌المللي براي سهم‌بندي منافع يا جبران خسارت‌هاي مشترك فراهم شود. از اين‌رو، پيشنهاد ايجاد صندوق محيط زيست مشترك با همسايگان مي‌تواند يكي از راهكارهاي مؤثر براي ارتقاي كيفيت محيط زيست در سطح همسايگي باشد.