نسبت بين فيزيك اتم‌گرايي كلام به مادي‌گرايي و الحاد در رويكردي تحليلي

تاريخچه اتم‌گرايي، به يونان باستان مي‌گردد. اتم‌گرايي يونان، نظريه ماترياليستي (مادي‌گرا)، علي و مكانيكي بود. اتم‌گرايي، چه اتم‌گرايي يونان و چه اتم‌گرايي جديد (بعد از قرن هفدهم) از جهاتي يك نظريه مادي‌گرا به شمار مي‌رود. در قرون وسطي در جهان اسلام نيز نوعي نظريه اتم‌گرايي براي تبيين طبيعت توسط متكلمين معتزلي و اشعري ارائه شد. بر خلاف اتم‌گرايان يونان، متكلمان مسلمان، متأله بودند و نام متكلم را از جهت پايبندي‌شان به تعاليم اسلام و قرآن يدك مي‌كشند. با اين وجود نظريه‌‌اي كه در جهان طبيعت ارائه دادند كه از جهاتي با ساير نظريات اتم‌گرايانه مشابهت دارد. اين نكته جالب توجه است كه اتمگرايي كلام توسط نظريه پردازاني ارائه شده‌اند كه در بحث قدرت مطلقه خداوند، به شدت راديكال هستند. در اين جستار، اينجانب قصد دارم كه پس از معرفي نظريه اتم‌گرايي كلام، به ساختار متافيزيكي اتم‌گرايي كلام بپردازم؛ اينكه چه اصول اعتقادي مبناي نظري متافيزيك كلام است. در ادامه، تحليل خواهم نمود كه چگونه نظريه پردازان متأله براي حفظ اصول متافيزيكي خود، نظريه اي را در فيزيك ارائه داده‌اند كه به مادي‌گرايي و طرد متافيزيك در فيزيك مي انجامد، وليكن يك نظريه‌ الحادي نيست.