مدل سازي تابع مطلوبيت فردي رشته هاي دانشگاهي از ديدگاه دانشجويان

Modeling of Private Utility Function for disciplines based on Students’ Attitudes

هدف بي توجهي به اولويت ها و شاخص هاي مورد نظر دانشجويان در انتخاب رشته تحصيلي و استفاده از رويكرد متمركز باعث شده است سياست گذاري در حوزه آموزش عالي بدون توجه به بازار آموزش عالي و تقاضاي واقعي براي رشته ها انجام شود. اين موضوع منجر به توسعه نامتوازن نظام آموزش عالي و ناتواني آن در پاسخ به نيازهاي جامعه شده است. اين پژوهش با هدف شناسايي، اهميت سنجي و مدل سازي شاخص هاي موثر در مطلوبيت رشته هاي دانشگاهي از ديدگاه دانشجويان انجام شد. روش در اين پژوهش اكتشافي، شاخص هاي مطلوبيت رشته هاي دانشگاهي از ديدگاه دانشجويان دانشگاه هاي شهر تهران، شناسايي و دسته بندي و با استفاده از تكنيك مدل سازي معادلات ساختاري حداقل مربعات جزيي و نسخه 3.2.9 نرم افزار Smart PLS به صورت هم زمان تحليل شد. يافته ها مدل اوليه مطلوبيت فردي رشته هاي دانشگاهي داراي 5 سازه و 29 سنجه بود كه در مدل نهايي تعداد 3 سازه و 13 سنجه باقي ماند. ضمن انجام تحليل چند گروهي، مدل و تابع مطلوبيت فردي رشته هاي دانشگاهي ارايه شد. از تابع مطلوبيت فردي مي توان به منظور اندازه گيري و مقايسه نمره مطلوبيت رشته ها استفاده كرد. نتيجه گيري مدل نهايي نشان داد مطلوبيت فردي رشته هاي دانشگاهي وابسته به سه سازه ويژگي هاي رشته، ويژگي هاي دانشگاه و ويژگي هاي شغل در مجموع با 13 سنجه مي باشد. بر اساس نتايج پژوهش، پيشنهاد مي شود نهادهاي متولي در حوزه آموزش عالي كشور بر حوزه ها و شاخص هاي مطلوب دانشجويان تمركز نموده و از آن در سياست گذاري به-منظور هم سوسازي و هدايت تقاضاي آموزش عالي به سمت رشته هاي اولويت دار در توسعه كشور استفاده و سياست-هاي تامين مالي رشته ها را به منظور تخصيص بهينه بودجه دولت، اصلاح نمايند.

Objective In Iran policymaking in higher education has been done by using a bureaucratic approach regardless of market and real demand for the disciplines, in recent years. Ignorance of the students’ priorities and their attitudes in choosing field of study has led to the unbalanced development of the higher education system and inability to respond to the needs of society. The aim of this study is to identify, evaluate and model effective factors in the utility of disciplines based on students’ attitudes. Methods In this exploratory study, the private utility factors of disciplines from the students' points of view, in Tehran universities, were identified, categorized and analyzed simultaneously using Partial Least Squares Structural Equation Modeling technique (PLS-SEM) and Smart PLS 3.2.9 software. Results The initial model of private utility of disciplines in this study had 5 constructs and 29 indicators, while the final model includes 3 constructs and 13 indicators. Finally, in addition to multi-group analysis for some nominal variables, the model and Private Utility Function for disciplines were presented. Private Utility Function can be used to measure and compare disciplines utility scores. Conclusion This study contributes to the need for demand analysis of disciplines in policymaking in higher education. The final model showed that the private utility of disciplines depends on 3 constructs: field-characteristics, university-characteristics and job-characteristics. The students declared that only 13 of 29 indicators, were asked for, are important in choosing a field of study and the cost is not an effective variable. Based on the results, it is suggested that higher education policymakers focus on the constructs and indicators in order to lead students to prioritized area in development programs of country and manage the demand for other disciplines. Since, the cost was not an important variable in final model, financing policies for disciplines could be revised to optimize the government budget allocation.