بررسي روش‌هاي ايجاد تعامل و بهبود مشاركت دانشجويان در فرايند يادگيري در آموزش عالي: يك مرور نظام‌مند

هدف از پژوهش حاضر، شناسايي روش‌هاي ايجاد تعامل دانشجويان در فرايند يادگيري و شناسايي ويژگي‌هاي تعامل اثربخش در فرايند يادگيري است. تعامل‌هاي يادگيري بايد مجموعه‌اي از ويژگي‌‌ها را داشته باشد تا يادگيري محقق شود. در اين پژوهش كيفي، از روش مطالعۀ مرور نظام‌مند منطبق با دستورالعمل پريزما (PRISMA) براي مطالعۀ پژوهش‌‌هاي پيشين و از روش پديدارشناسي با بهره‌گيري از گروه‌‌هاي كانوني براي كسب تجارب خبرگان استفاده شده است. در پايگاه اطلاعاتي web of science جستجوي مقاله‌هاي مرتبط با هدف پژوهش طي سال‌هاي 2009 تا 2019 انجام شد كه تعداد 252 مقاله در حوزۀ تخصصي رشتۀ تعليم‌وتربيت به‌عنوان جامعۀ آماري به دست آمد. معيارهاي ورود مقاله‌ها به مطالعۀ مرور نظام‌مند، مقاله‌هاي علمي‌پژوهشي در حوزۀ آموزش عالي بود كه درنهايت 20 مقاله تحليل شد. اعضاي گروه كانوني، متخصصان علوم تربيتي ‌بودند كه از طريق نمونه‌گيري هدفمند و روش گلوله‌برفي انتخاب شدند. پايايي مضمون‌هاي استخراج‌شده از طريق خودبازبيني پژوهشگر و توافق موضوعي سه كدگذار انجام شد. يافته‌‌هاي پژوهش شامل 9 روش‌‌ ايجاد تعامل (ايجاد محيط يادگيري مبتني بر مسئله يا مشكل، ايجاد فضايي براي تفسير و تأمل فردي و بحث و گفتگو، ارائۀ بازخورد، پاداش و تشويق‌كردن مبتني بر انگيزاننده‌هاي دروني، مشاركت‌دادن دانشجو در طراحي آموزشي و اجرا، استفاده از ابزارهاي چندرسانه‌‌اي، خودارزيابي، استفاده از تكنيك‌‌هاي يادگيري هميارانه، ارزيابي همتايان، طراحي و تسهيل فعاليت گروهي) و 13 ويژگي تعامل اثربخش در فرايند يادگيري است كه با كاربست آن در عمل، محيط يادگيري پويا و فعال ايجاد مي‌شود.