دگرديسي داستان اسطوره‌اي فريدون در داستان عامۀ شاهزيد برپايۀ نشانه‌شناسي نمادهاي اسطوره‌اي

شناخت »اسطوره « در شناخت جامعه، رفتارها و باورهاي مردم بسيار اهميت دارد. مي دانيم كه اسطوره در طول تاريخ معمولاً دچار دگرگوني هايي مي شود، اما كم تر از بين مي رود. »داستان فريدون « به منزلۀ يكي از داستان هاي مهم اسطوره اي ايران به شمار مي‌آيد كه پژوهشگران ريشه هاي اسطوره اي آن را تا دوران اوستا و متون ودايي پي گرفته و بن‌مايه‌هاي اسطوره اي زايش و نبرد ديو خشكي و خداي باران را در آن گزارش كرده اند. از سوي ديگر، در ميان مردم افسانه ها و داستان هايي وجود دارد كه بن‌مايه‌ها، نمادها و نشانه هاي اسطوره اي را به شكل هاي گوناگون خود در خود جاي داده است و بررسي و تحليل اين افسانه ها در رديابي و ريشه يابي عناصر اسطوره اي جامعه نقشي مهم دارد. از جملۀ اين داستان هاي عامه »داستان شاهزيد « از امامزادگان شهرستان آمل مازندران است كه در ساختار داستاني و عناصر نشانه شناختي و نمادهاي اسطوره اي مشابهت‌هاي بسياري با داستان فريدون دارد. در اين مقاله اين دو داستان با هم بررسي و تحليل شدند و عناصر اسطوره اي آن مشخص شد و اين نتيجه به دست آمد كه دو داستان، علاوه بر شباهت در برخي رخدادها، در عناصر و نمادهاي اسطوره‌اي مانند: گاو، درخت، جنگل، مار، نوشيدني شفابخش، جادوگري و موقعيت جغرافيايي با هم سنجيدني هستند و به احتمال بسيار، عناصر شكل دهندۀ هر دو داستان از يك منشأ كه همان »اسطورۀ زايش « و جنگ بين خداي باران با ديو خشكي است، سرچشمه گرفته‌ است.