كاربرد تحليل داده‌هاي زوجي در پژوهش‌هاي روانشناختي: رويكرد مدل وابستگي متقابل بازيگر- شريك (APIM)

آسيب‌شناسي رواني بيشتر اوقات موضوعي بين‌فردي بوده و مشكلات بين‌فردي يكي از شايع‌ترين زمينه‌هاي نگراني است كه توسط مراجعين بيان مي‌شود. صرفنظر از منشأ اختلالات روانشناختي، اكثر آسيب‌هاي رواني پيامدهاي مهمي از نظر بين‌فردي دارند و به همين دليل موفقيت درمان تا حد زيادي به تحليل دقيق روابط متقابل بين افراد در روان‌درماني زوجين وابسته است. در اين مقاله، رويكرد مدل وابستگي متقابل بازيگر شريك (APIM) توسط رگرسيون ادغام شده براي تجزيه‌وتحليل داده‌هاي زوجي براي نمونه‌اي كوچك از زوج‌ها توصيف و نشان داده شد. اين روش با استفاده از نرم‌افزارهاي آماري متداول و محاسبات دستي قابل انجام است. بنابراين، اين روش تحليل بيشتر مناسب پژوهشگران و روان‌درمان‌گراني است كه مي‌خواهند در مورد مراجعين خود اطلاعات بيشتري كسب كنند، اما حجم نمونۀ در دسترس آنان براي استفاده از مدل‌سازي معادلات ساختاري يا مدل سازي چند سطحي را ندارند. اين روش چندين مزيت نسبت به ساير رويكردهاي مورد استفاده براي تجزيه و تحليل اين نوع داده‌ها دارد. مزيت اصلي اين است كه روان‌درمان‌گران و پژوهشگران مي‌توانند اثر وابستگي متقابل بين اعضاي يك زوج (براي مثال زن و شوهر، خواهر و برادر يا بيمار و مراجع) را تبيين كرده و مي‌توانند اثر بازيگر و اثر شريك را بررسي كنند. در نتيجه، مي‌توان با استفاده از اين روش، استنباط آماري دقيق‌تري به دست آورد كه به محققان و درمانگران در فهم روابط در يك رابطه زوجي كمك برساند. رويكرد مدل وابستگي متقابل بازيگر شريك (APIM) كمك مي‌كند كه بتوان وابستگي اعضاي يك زوج را در تحليل وارد كرده و به جاي آنكه واحد تحليل متمركز بر فرد باشد، زوج به عنوان واحد تحليل در نظر گرفته شود كه اين موضوع در محيط‌هاي باليني راهبردي راهگشا براي تحليل مراجعان باشد و اين باعث مي‌شود كه پژوهشگران و روان‌درما‌ن‌گران بتوانند تحقيقات مرتبط با حوزۀ شغلي خود در محيط‌ روانشناسي و مشاوره را بهبود ببخشند.