رويكرد صدرا و هايدگر به دوآليسم نفس و بدن

نحوۀ ارتباط نفس و بدن از جمله مسائلي است كه با آغاز تفكر فلسفي مورد توجه قرار گرفت. تأثير ذهنيت‌گرايي دكارتي بر حوزه‌هاي مختلف از جمله اخلاق و فرهنگ، موجب شده است كه حل مسئلۀ دوآليسم به يك دغدغه تبديل شود. در اين مقاله با مقايسۀ تطبيقي و با روش توصيفيتحليلي مشخص مي‌شود كه صدرا و هايدگر در رويكردي مشابه، انسان را يك موجود مي‌انگارند، موضوعي كه از نظر ايشان، مورد غفلت قرار گرفته است. اين دو فيلسوف اگر چه با اصطلاحات متفاوت، بر اين باور هستند كه تمايز نفس از بدن امري عقلي و انتزاعي است و انسان به لحاظ وجودي ويژگي‌هاي خاص خود را دارد. صدرا معتقد است نفس از بدن حادث مي‌شود و در امتداد آن است و اگرچه ويژگي‌هاي خاص خود را به عنوان امر مجرد نيز داراست، اين امر به آن معنا نيست كه دو موجود مستقل وجود داشته باشد، بلكه از نظر وجودشناختي يك موجود بيشتر نيست. ازاين‌رو تعدد اين موجود به نفس و جسم، به اعتبار عقل است و اين وجوه، اموري وجودي نيستند. هايدگر نيز معتقد است انسان در تجربۀ زيستۀ خود يكتاست. در نظر وي هرگونه برداشت ديگري از تجربۀ زيسته، فرع بر آن  و محصول انتزاع عقلي و نه امر وجودي است. در ديدگاه وي تمايز دكارتي موجب مي‌شود وجه سابژكتويسم انسان در فلسفه غالب گردد و تحت اين عنوان، هستي خاص انسان به عنوان دازاين فراموش شود.