ارزيابي كاربرد كيتوزان بر ويژگي‌هاي رشدي، بيوشيميايي و ميزان اسانس مرزه تحت سطوح مختلف رطوبت خاك

تنش‌هاي محيطي مهم‌ترين عامل در كاهش عملكرد محصولات به شمار مي‌روند و تنش خشكي يكي از مهمترين عوامل محدود كننده رشد در گياهان محسوب مي‌شود. به منظور بررسي اثر محلول‌پاشي كيتوزان بر خصوصيات رشدي، بيوشيميايي و ميزان اسانس مرزه (Satureja hortensis L.) تحت سطوح مختلف رطوبت خاك، اين پژوهش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با 2 فاكتور و در 3 تكرار در سال 98-1399 در گلخانه‌هاي تحقيقاتي دانشگاه فردوسي مشهد اجرا شد. فاكتور اول سطوح مختلف رطوبت خاك (30، 60 و 90 درصد ظرفيت زراعي) و فاكتور دوم سطوح مختلف محلول‌پاشي كيتوزان (شاهد آب، شاهد اسيد استيك، 0.5، 1 و 2 گرم در ليتر) بود. صفات مورد بررسي شامل خصوصيات رشدي، زيست توده تر و خشك اندام هوايي و ريشه، محتواي نسبي آب برگ، نشت الكتروليت، ميزان پرولين، مالون‌دي‌آلدهيد، هيدروژن‌پراكسيد و اسانس بودند. براساس نتايج به‌دست آمده با كاهش رطوبت خاك، شاخص‌هاي رشدي و محتواي نسبي آب برگ گياه به‌طور معني‌داري كاهش يافتند و در مقابل بر ميزان نشت الكتروليت، پرولين، مالون‌دي‌آلدئيد، هيدروژن‌پراكسيد و ميزان اسانس گياه افزوده شد. به‌طوريكه بيشترين ميزان هيدروژن‌پراكسيد (0.24 ميلي‌گرم بر گرم وزن تر برگ) در پايين‌ترين سطح رطوبت خاك (30 درصد ظرفيت زراعي) مشاهده شد. به‌طور كلي نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه كاربرد 0.5 گرم در ليتر كيتوزان باعث بهبود تحمل گياه مرزه در شرايط تنش خشكي گرديد؛ بطوريكه كاربرد اين غلظت از كيتوزان به‏ترتيب سبب كاهش 8.86 و 23.77 درصدي نشت الكتروليت و هيدروژن‌پراكسيد در بالاترين سطح تنش شد. همچنين كاربرد 0.5 گرم در ليتر كيتوزان در بالاترين سطح از تنش منجر به افزايش ميزان ارتفاع گياه (2.78 درصد)، زيست توده تر اندام هوايي (60.18 درصد) و ريشه (118.18 درصد) و محتواي نسبي آب برگ (18.6 درصد) در مقايسه با شاهد گرديد.