تحليل مسئوليت اجتماعي شركت‌ها در پرتو مفهوم مراقبت مقتضي مبتني بر حقوق بشر

در مبادي اصولي و حوزه اجرايي ارتباط حقوق بشر و تجارت، دو مقوله مراقبت مقتضي و مسئوليت اجتماعي شركت‌هاي تجاري از ظرفيت تعامل و تبادلات عيني و عملي با يكديگر برخوردارند. هر دو مقوله با در نظر گرفتن مباني نظري به‌منظور توجيه چيستي و چرايي و همچنين از جهات سرشت، ويژگي‌ها و عمل‌گرايي، ايجاد سازوكار پاسخگويي و رفتاري منصفانه در مديريت شركت‌هاي چندمليتي را ايجاب مي‌كنند. اين نوشتار با بهره‌گيري از اسناد بين‌المللي به‌ويژه اصول راهنماي ملل متحد، به تبيين و توصيف مناسبات مسئوليت و مراقبت مي‌پردازد و از رهگذر اين كنش و واكنش متقابل، تعريفي جديد از مديريت ريسك بر مبناي مراقبت مقتضي ارائه داده و راهكارهاي كاهش ريسك اجتماعي و ترويج احترام به حقوق بشر در چارچوب فعاليت شركت‌هاي تجاري را مورد بحث قرار مي‌دهد. با اتخاذ رويكردي ميان‌رشته‌اي، پارادايم مناسبات اين دو مقوله به‌عنوان يك الگوي همكاري اجتماعي منصفانه، از بن‌مايه‌هاي حقوق بين‌الملل بشر و مفاهيم اقتصادي و جامعه‌شناسي كمك مي‌گيرد تا سازوكارهاي نوين پاسخگويي شركتي را به‌گونه‌اي ذي‌نفع محور ارائه ‌كند و از طريق اصل احتياط به‌عنوان نقطه تلاقي، اثبات مي‌شود كه تحقق مسئوليت مبتني بر مراقبت مقتضي لازمه مديريت برند شركت‌ها و در عين حال كاهش آسيب‌هاي حقوق بشري به ذي‌نفعان است.