پيوند فرهنگي ايران و هند؛ رد پاي معماران ايراني در ساخت باغ‌هاي تاريخي كشمير

باغ ايراني با توجه به الگوي خاص، طراحي هوشمندانه و پيشينۀ تاريخي كه دارد، به‌عنوان يكي از نخستين الگوهاي باغ‌‌سازي جهان همواره مورد توجه طراحان باغ ساير ملل بوده است. يكي از دستاوردهاي فرهنگي ورود ايرانيان مسلمان به سرزمين هند و گسترش اسلام در شبه‌قاره هند، تأثيرگذاري الگوي باغ ايراني بر باغ‌‌سازي اين سرزمين در زمان حكومت امراي گوركاني است كه نتيجۀ نهايي آن احداث باغ‌‌هايي به شيوۀ باغ‌‌سازي ايراني در شبه‌قاره هند ازجمله منطقۀ كشمير هند شده است. با توجه به روابط سياسي و فرهنگي طولاني‌مدتي كه هند با ايران داشته و همچنين برپايۀ شواهد موجود، باغ‌‌هاي شبه‌قاره هندپاكستان از قرن شانزدهم تا هجدهم، نتيجۀ پيوند فرهنگي هنديان با ساير ملل و دوران امپراتوري مغول در شمال هند است. اين پژوهش با روش تحليل تاريخي به بررسي نقش و الگوي باغ ايراني در باغ‌‌سازي منطقۀ كشمير هند و بيان شباهت‌‌ها و تفاوت‌‌هاي آن‌ها مي‌‌پردازد. هدف اين مقاله، شناخت بهتر پيوندهاي فرهنگي شبه‌‌قارۀ هند و ايران در زمينۀ معماري و طراحي باغ است. روابط سياسي و فرهنگي اين سرزمين با ايران، باعث شده نگارندگان به دنبال پاسخ اين پرسش‌‌ها باشند كه باغ‌‌هاي باربري كشمير تحت‌تأثير باغ‌‌سازي ايراني شكل گرفته‌‌اند؟ و همچنين مي‌‌توان ميان باغ‌‌هاي كشمير و باغ‌‌سازي ايراني همگوني و هم‌پيوندي معماري و طراحي يافت؟ شواهد موجود حاكي از آن است كه ايرانيان مسلمان نقش مهم و تأثيرگذاري در سنت باغ‌‌سازي منطقۀ كشمير هند داشته‌‌اند كه در مقالۀ پيشِ‌رو مورد بررسي قرار خواهند گرفت.