پياده‌سازي الگوريتم بهينه‎‍سازي دسته ميگوها براي مسئلۀ بالانس خطوط مونتاژ مدل‎‍هاي چندگانه با در نظر گرفتن اثر يادگيري و فراموشي كارگران

يكي از دغدغۀ توليدكنندگان، بحث تنوع سليقه‌هاي مشتريان است و براي مديريت اين شرايط با كمترين تغيير در محصولات توليدي، به خطوطي به‌اصطلاح چندگانه نياز است كه انعطاف لازم را براي توليد اين محصولات دارا باشد. از سويي خيلي از محصولات نيازمند عمليات مونتاژند؛ از اين ‌رو، به‌عنوان يك نوآوري در اين مقاله، مدل رياضي جديدي براي بالانس خط مونتاژ مدل‌هاي چندگانه ارائه شده كه در آن عمليات مونتاژ توسط كارگران و به شكل دستي صورت گرفته است؛ اما براي برنامه‌ريزي دقيق‌تر، تفاوت‌هايي كه كارگران از منظر اثر يادگيري و فراموشي دارند، بر بالانس خط مونتاژ منظور شده است. هدف اين پژوهش، حداقل‌كردن تعداد ايستگاه‌هاي كاري به ازاي يك‌ زمان سيكل معين است تا علاوه بر پوشش سلايق مختلف مشتريان، به‌طور غيرمستقيم نيز هزينه‎‍هاي احداث ايستگاه‎‍ها، استخدام و به‌كارگيري نيروي انساني حداقل شود. به‌دليل ساختار NPhard مسئله، از الگوريتم بهينه‌سازي دسته ميگوها استفاده شده است كه پيش از اين براي مسائل مشابه اين موضوع نيز به كار نرفته است. به بيان ديگر براي حل مسائل مختلف در ابعاد كوچك از نرم‌افزار گمز استفاده شد و براي مسائل با ابعاد متوسط و بزرگ از الگوريتم دسته ميگوها به‌عنوان الگوريتم پيشنهادي و الگوريتم ازدحام تودۀ ذرات، به‌عنوان الگوريتم رقيب بهره گرفته شد. تجزيه‌وتحليل بر مجموعه داده‎‍هاي استاندارد مسائل بالانس خط مونتاژ مختلف، نشان داده است الگوريتم دسته ميگوها در زمان، حل بسيار كمتري نسبت‌به گمز دارد و الگوريتم بهينه‌سازي تودۀ ذرات توانسته است به پاسخ‎‍هاي بهينه و يا نزديك به بهينه دست ‌يابد كه اين موضوع نشان‎‍دهندۀ كارايي الگوريتم پيشنهادي در حل اين دسته از مسائل است.