عنوان مقاله :
جامعه‌شناسي اخلاق؛ ارائۀ مُدلي نظري براي تبيين جامعه‌شناختيِ زيست اخلاقي
عنوان به زبان ديگر :
The Sociology of Morality; A Theoretical Model for Explaining the Sociology of Moral Life
پديد آورندگان :
جعفريان، مجيد پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي، تهران، ايران
كليدواژه :
جامعه‌شناسي اخلاق , زيست اخلاقي , سنخ‌شناسي اخلاقي , كُنش اخلاقي , انگيزه‌هاي اخلاقي
چكيده فارسي :
«جامعه‌شناسي اخلاق» به عنوان يك ميان‌رشته به دنبال تحليل زيست اخلاقي با تكيه بر زمينه‌هاي اجتماعي و فرهنگي است. در دهه‌هاي اخير و از سوي جامعه‌شناسان، تلاش‌هاي زيادي براي احيا و نهادينه‌كردن دوباره اين حوزه شده است. پژوهش حاضر با هدف ارتقاي نظري اين بحث و با تكيه بر پژوهش‌هاي تجربي،مي‌كوشد به مُدلي دست يابد كه مي‌توان از آن در تحليل جامعه‌شناختي زيستِ اخلاقي بهره گرفت. روش در اين پژوهش توصيفي۔تحليلي و داده‌هاي پژوهش مبتني بر منابعي‌اند كه با رويكرد تجربي به دست آمده‌اند. بررسي پژوهش‌ها نشان مي‌دهد كه اين مُدل، افزون بر برجسته‌كردن وجوه متمايز اين رشته از رشته‌هايي نظير روان‌شناسي و علوم شناختي - به جاي تمركز بر تعاريف پيشيني از اخلاق - به تغييرات اجتماعي و فرهنگي مؤثر بر زيست اخلاقي توجه كرده است و در اين راستا، سنخ‌شناسي‌هاي اخلاقي را جهت نشان دادن توسعهٔ امر اخلاقي در جامعه به‌كار گرفته و با تكيه بر آنها چارچوب‌هاي مربوط به سنجش تفاوت‌هاي اخلاقي را بهبود بخشيده است. افزون بر اين، پس از تحليل تنوعات موجود در مفاهيم اخلاقي، چگونگي تأثير اخلاق بر استراتژي‌هاي كُنش را در قالب انگيزه‌هاي اخلاقي و طرح‌واره‌هاي‌شناختي بررسي شده است.
چكيده لاتين :
The sociology of morality as an interdisciplinary study seeks to analyze moral life in terms of social and cultural contexts. Sociologists have recently made attempts to institutionalize this filed again. This study aims to promote this debate theoretically, and based on experimental research, seeks to construct a model that can be used in analyzing the sociology of moral life. The method of this research is descriptive and analytic, and its data is based on experimental findings. The study of many pieces of research shows that this model highlights the distinctive aspects of this field, and addresses the social and cultural changes which have an impact on moral life instead of focusing on a priori definitions of morality. This study uses the moral typologies to demonstrate the development of morality in the society, and thereby to improve the evaluation criteria for recognizing moral differences. It also analyzes a variety of moral concepts in terms of their social origin, and finally, considers how ethics can influence the strategies of actions, with respect to moral motives and cognitive schemes.
عنوان نشريه :
اخلاق پژوهي
