رابطه احساس تنهايي، هوش معنوي و سلامت عمومي با اضطراب مرگ در سالمندان: نقش ميانجي ذهن‌آگاهي

The Relationship Between Loneliness, Spiritual Intelligence and General Health with Death Anxiety in the Elderly: The Mediating Role of Mindfulness

اضطراب مرگ مي‌تواند نگرش منفي در مورد پيري را افزايش دهد و حتي منجر به اضطراب و ترس از پيري شود. بنابراين شناخت عوامل روان‌شناختي مؤثر بر اضطراب مرگ در سالمندان بسيار مهم مي‌باشد. در همين راستا هدف پژوهش حاضر بررسي رابطه احساس تنهايي، هوش معنوي و سلامت عمومي با اضطراب مرگ از طريق نقش ميانجي ذهن‌آگاهي در سالمندان بود. روش پژوهش حاضر همبستگي از نوع تحليل مسير بود. جامعه آماري پژوهش حاضر شامل تمامي سالمندان مقيم جامعه در سه منطقه 3، 8 و 20 شهر تهران در سال 1400 بود كه از بين آنها تعداد 250 نفر به‌عنوان گروه نمونه با روش نمونه گيري در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسش‌نامه‌هاي اضطراب مرگ تمپلر، احساس تنهايي راسل، هوش معنوي كينگ، سلامت عمومي گلدبرگ و هيلر و ذهن‌آگاهي بائر و همكاران بود. نتايج پژوهش نشان داد كه مدل مفروض با داده‌هاي پژوهش برازش مطلوبي دارد. همچنين نتايج تحليل مسير براي بررسي نقش متغير ميانجي‌ نشان داد كه ذهن‌آگاهي رابطه بين احساس تنهايي، هوش معنوي و سلامت عمومي با اضطراب مرگ در سالمندان را ميانجي گري مي‌كند. بر اين اساس مي‌توان نتيجه گرفت كه ارتقاء سطح ذهن‌آگاهي به كاهش اضطراب مرگ در سالمندان كمك مي‌كند و لازم است راهكارهايي براي افزايش آن در اين جامعه ارائه گردد.

Death anxiety can increase the negative attitude towards aging and even leads to anxiety and fear of aging. Therefore, it seems very important to know the psychological factors which affect death anxiety in the elderly. In this regard, the aim of this study was to examine the relationship between loneliness, spiritual intelligence and general health with death anxiety through the mediating role of mindfulness in the elderly. The research method was correlational, of path analysis type. The statistical population of the present study included all community-dwelling elderly living in three districts of 3, 8 and 20 of Tehran, Iran in 2021, among whom 250 were selected as the sample of the study using convenience sampling method. The research instruments included Templer’s death anxiety, Russell’s loneliness, King's spiritual intelligence, Goldberg & Hillier’s general health and Baer’s mindfulness questionnaires. The results indicated that the hypothesized model has a good fit with the research data. The results of the path analysis to examine the role of the mediator variable also revealed that mindfulness mediates the relationship between loneliness, spiritual intelligence and general health with death anxiety in the elderly. Accordingly, it can be concluded that the increased level of mindfulness results in reduction of death anxiety in the elderly and it is necessary to provide solutions to increase it in the society.